Verskil tüsken versys van "Graon"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versy up 21:42, 16 aug 2016

Graon is n antal soorten grezen die verbouwd wörden veur der eetbaore zaojen of vruchten. Disse eenzaodlobbige kultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in brood en aandere produkten die mit bieveurbeeld meel emaakt wörden. Daornaost he'j oek nog rieste, mais en gao zo mer deur. t Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de neolithiese revolusie bekend.

Graonen bin riek an koolhydraoten. Der bin oek verschillende dieren die graonen eten, bieveurbeeld voegels, kiepen, muzen, ekels en insekten. In de voedingsindustrie wördt der in hondenvoer oek vake graonen verwarkt.

Boekweite en quinoa wörden as kultuurgewas wel es tot de graonen erekend, mer dat bin ze niet. t Bin gien grezen en zelfs gien eenzaodlobbigen, mer (achtereenvolgens) n soort uut de duzendknoopfamilie en de amarantenfamilie.

Soorten graon

Enkele soorten graonen bin:

Inhoudsstoffen

Inhoudsstoffen van welende graonsoorten (per 100 g)
max min	Energie (kJ)	Eiwit (g)	Vet (g)	Koolhydraot (g)	Kalsium (mg)	Iezer (mg)	Kalium (mg)	Magnesium (mg)	Vitaminen
max min	Energie (kJ)	Eiwit (g)	Vet (g)	Koolhydraot (g)	Kalsium (mg)	Iezer (mg)	Kalium (mg)	Magnesium (mg)	B1 (mg)	B2 (mg)	B6 (mg)	E (mg)	Foliumzuur (mg)	Nikotinezuur (mg)
Dinkelweite	1470	11,5	2,7	69,0	22	4,2	447	130	0,40	0,15	0,27	1,6	0,03	6,9
Garste	1430	11,0	2,1	72,0	38	2,8	444	119	0,43	0,18	0,56	0,67	0,065	4,8
Haver	1530	12,5	7,1	63,0	79,6	5,8	355	129	0,52	0,17	0,75	0,84	0,033	1,8
Gierst	1510	10,5	3,9	71,0	25	9,0	215	170	0,46	0,14	0,75	0,1	0,01	4,8
Mais	1498	9,0	3,8	71,0	15	1,5	330	120	0,36	0,20	0,40	2,0	0,026	1,5
Rieste	1492	7,5	2,2	75,5	23	2,6	150	157	0,41	0,09	0,67	0,74	0,016	5,2
Rogge	1323	8,8	1,7	69,0	64	5,1	530	140	0,35	0,17	0,29	2,0	0,14	1,8
Weite	1342	11,5	2,0	70,0	43,7	3,3	502	173	0,48	0,24	0,44	1,35	0,09	5,1

Nedersaksies

Drèents:
- graan (ZD, MD)
- graon (Noord-Drenthe, ZOV)
Grönnegs:
- groan
- koren
Stellingwarfs: graon
Veluws: graon

Zie oek

Uutgoande verwiezing

Boerderi-je.nl - Thema Groanen

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Ofbeelding:Various_grains.jpg|thumb|Alderhaande soorten graonen]]
-'''Graon''' is een antal soorten [[grezenfemilie|grezen]] dee verbouwd wonnen veur der eetbaore zaojen of vruchen. Disse [[eenzaodlobbigen|eenzaodlobbige]] cultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in [[brood]] en aandere predukken dee mit bieveurbeeld [[meel]] emaak wonnen. Daornaos he-j oek nog [[ries (Oryza sativa)|ries]], [[maïs]] en gao zo mar deur. 't Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de [[neolithische revelusie]] bekend.
+'''Graon''' is n antal soorten [[grezenfemilie|grezen]] die verbouwd wörden veur der eetbaore zaojen of vruchten. Disse [[eenzaodlobbigen|eenzaodlobbige]] kultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in [[brood]] en aandere produkten die mit bieveurbeeld [[meel]] emaakt wörden. Daornaost he'j oek nog [[ries (Oryza sativa)|rieste]], [[mais]] en gao zo mer deur. t Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de [[neolithiese revolusie]] bekend.
+Graonen bin riek an [[koolhydraoten]]. Der bin oek verschillende dieren die graonen eten, bieveurbeeld [[voegels]], [[hounder|kiepen]], [[muus|muzen]], [[ekel]]s en [[insekt]]en. In de voedingsindustrie wördt der in hondenvoer oek vake graonen verwarkt.
-In graonen zitten veerder een bulte [[koolhydraoten]], dit zörg derveur da-j goed [[drieten]] kunnen. Oek dieren eten grege graonen, een veurbeeld hiervan bin [[hounder|kiepen]].
-[[Boekweite]] wonnen as cultuurgewas wè-s tot de graonen erekend, mar dat is 't neet. 't Is gien gres en zelfs gien eenzaodlobbige, mar een [[duzendknoop]].
+[[Boeked|Boekweite]] en [[quinoa]] wörden as kultuurgewas wel es tot de graonen erekend, mer dat bin ze niet. t Bin gien grezen en zelfs gien eenzaodlobbigen, mer (achtereenvolgens) n soort uut de [[duzendknoopfamilie]] en de [[amarantenfamilie]].
 == Soorten graon ==
-[[Ofbeelding:NSRW Rye and other Grains.png|thumb|upright|1: rogge, 2: haver,  4: harde weite, 5: gebaoren weite, 6: ongebaoren weite, 7: garste]]
+[[Bestaand:NSRW Rye and other Grains.png|thumb|upright|1: rogge, 2: haver,  4: harde weite, 5: gebaorden weite, 6: ongebaorden weite, 7: garste]]
+Enkele soorten graonen bin:
-De groep umvat onder aandere:
 * [[garste]]
-* [[giers]]
+* [[gierst]]
 * [[haver]]
-* [[maïs]]
+* [[mais]]
-* [[rogge]]
+* [[raai|rogge]]
 * [[weite]]
-* [[weiterogge]] (''triticale'')
+* [[weitenrogge]] (''triticale'')
-* [[ries (Oryza sativa)|ries]]
+* [[ries (Oryza sativa)|rieste]]
-* [[spelt]]
+* [[dinkelweite]]
 * [[emmerweite]]
@@ Regel 30: / Regel 30: @@
 !rowspan=2 valign=bottom |[[Vet]] (g)
 !rowspan=2 valign=bottom |[[Koolhydraot]] (g)
-!rowspan=2 valign=bottom |[[Calcium]] (mg)
+!rowspan=2 valign=bottom |[[Kalsium]] (mg)
 !rowspan=2 valign=bottom |[[Iezer]] (mg)
 !rowspan=2 valign=bottom |[[Kalium]] (mg)
 !rowspan=2 valign=bottom |[[Magnesium]] (mg)
-!colspan=6 valign=bottom |[[Viteminen]]
+!colspan=6 valign=bottom |[[Vitaminen]]
 |- bgcolor="#ddddff"
 ![[Thiamine|B1]] (mg)
 ![[Riboflavine|B2]] (mg)
 ![[Pyridoxine|B6]] (mg)
-![[Vitemine E|E]] (mg)
+![[Vitamine E|E]] (mg)
 ![[Foliumzuur]] (mg)
-![[Nicetinezuur]] (mg)
+![[Nikotinezuur]] (mg)
 |---- bgcolor="white" align="center"
-|bgcolor="#ddddff"|Spelt||1470||11,5||2,7||69,0||22||4,2||447||130||0,40||0,15||bgcolor="#ffaaff"|0,27||1,6||0,03||bgcolor="LightGreen"|6,9
+|bgcolor="#ddddff"|Dinkelweite||1470||11,5||2,7||69,0||22||4,2||447||130||0,40||0,15||bgcolor="#ffaaff"|0,27||1,6||0,03||bgcolor="LightGreen"|6,9
 |---- bgcolor="white" align="center"
 |bgcolor="#ddddff"|Garste||1430||11,0||2,1||72,0||38||2,8||444||bgcolor="#ffaaff"|119||0,43||0,18||0,56||0,67||0,065||4,8
@@ Regel 49: / Regel 49: @@
 |bgcolor="#ddddff"|Haver||bgcolor="LightGreen"|1530||bgcolor="LightGreen"|12,5||bgcolor="LightGreen"|7,1||bgcolor="#ffaaff"|63,0||bgcolor="LightGreen"|79,6||5,8||355||129||bgcolor="LightGreen"|0,52||0,17||bgcolor="LightGreen"|0,75||0,84||0,033||1,8
 |---- bgcolor="white" align="center"
-|bgcolor="#ddddff"|Giers||1510||10,5||3,9||71,0||25||bgcolor="LightGreen"|9,0||215||170||0,46||0,14||bgcolor="LightGreen"|0,75||bgcolor="#ffaaff"|0,1||bgcolor="#ffaaff"|0,01||4,8
+|bgcolor="#ddddff"|Gierst||1510||10,5||3,9||71,0||25||bgcolor="LightGreen"|9,0||215||170||0,46||0,14||bgcolor="LightGreen"|0,75||bgcolor="#ffaaff"|0,1||bgcolor="#ffaaff"|0,01||4,8
 |---- bgcolor="white" align="center"
-|bgcolor="#ddddff"|Maïs||1498||9,0||3,8||71,0||bgcolor="#ffaaff"|15||bgcolor="#ffaaff"|1,5||330||120||0,36||0,20||0,40||bgcolor="LightGreen"|2,0||0,026||bgcolor="#ffaaff"|1,5
+|bgcolor="#ddddff"|Mais||1498||9,0||3,8||71,0||bgcolor="#ffaaff"|15||bgcolor="#ffaaff"|1,5||330||120||0,36||0,20||0,40||bgcolor="LightGreen"|2,0||0,026||bgcolor="#ffaaff"|1,5
 |---- bgcolor="white" align="center"
-|bgcolor="#ddddff"|Ries||1492||bgcolor="#ffaaff"|7,5||2,2||bgcolor="LightGreen"|75,5||23||2,6||bgcolor="#ffaaff"|150||157||0,41||bgcolor="#ffaaff"|0,09||0,67||0,74||0,016||5,2
+|bgcolor="#ddddff"|Rieste||1492||bgcolor="#ffaaff"|7,5||2,2||bgcolor="LightGreen"|75,5||23||2,6||bgcolor="#ffaaff"|150||157||0,41||bgcolor="#ffaaff"|0,09||0,67||0,74||0,016||5,2
 |---- bgcolor="white" align="center"
 |bgcolor="#ddddff"|Rogge||bgcolor="#ffaaff"|1323||8,8||bgcolor="#ffaaff"|1,7||69,0||64||5,1||bgcolor="LightGreen"|530||140||bgcolor="#ffaaff"|0,35||0,17||0,29||bgcolor="LightGreen"|2,0||bgcolor="LightGreen"|0,14||1,8
@@ Regel 60: / Regel 60: @@
 |}
-== [[Nedersaksisch]] ==
+== [[Nedersaksies]] ==
 *[[Drèents]]:
 **''graan'' ([[Zuud-Drèents|ZD]], [[Midden-Drèents|MD]])
@@ Regel 76: / Regel 76: @@
 ==Uutgoande verwiezing==
 * [http://www.boerderij.nl/Akkerbouw/Granen.htm Boerderi-je.nl - Thema Groanen]
 [[Kategorie:West-Veluws_artikel]]