Graon

Alderhaande soorten graonen

Graon is een antal soorten grezen dee verbouwd wonnen veur der eetbaore zaojen of vruchen. Disse eenzaodlobbige cultuurgewassen vormen wereldwied de belangriekste voedingsbron veur de meens. Graon zit in brood en aandere predukken dee mit bieveurbeeld meel emaak wonnen. Daornaos he-j oek nog ries, maïs en gao zo mar deur. 't Gebruuk van graonen was al zo'n 7.000 jaor veur de neolithische revelusie bekend.

In graonen zitten veerder een bulte koolhydraoten, dit zörg derveur da-j goed drieten kunnen. Oek dieren eten grege graonen, een veurbeeld hiervan bin kiepen.

Boekweite wonnen as cultuurgewas wè-s tot de graonen erekend, mar dat is 't neet. 't Is gien gres en zelfs gien eenzaodlobbige, mar een duzendknoop.

Soorten graon

1: rogge, 2: haver, 4: harde tarwe, 5: gebaoren weite, 6: ongebaoren weite, 7: garste

De groep umvat onder aandere:

• garste
• giers
• haver
• maïs
• rogge
• weite
• weiterogge (triticale)
• ries
• spelt
• emmerweite

Inhoudsstoffen

Inhoudsstoffen van welende graonsoorten (per 100 g)
max min	Energie (kJ)	Eiwit (g)	Vet (g)	Koolhydraot (g)	Calcium (mg)	Iezer (mg)	Kalium (mg)	Magnesium (mg)	Viteminen
									B1 (mg)	B2 (mg)	B6 (mg)	E (mg)	Foliumzuur (mg)	Nicetinezuur (mg)
Spelt	1470	11,5	2,7	69,0	22	4,2	447	130	0,40	0,15	0,27	1,6	0,03	6,9
Garste	1430	11,0	2,1	72,0	38	2,8	444	119	0,43	0,18	0,56	0,67	0,065	4,8
Haver	1530	12,5	7,1	63,0	79,6	5,8	355	129	0,52	0,17	0,75	0,84	0,033	1,8
Giers	1510	10,5	3,9	71,0	25	9,0	215	170	0,46	0,14	0,75	0,1	0,01	4,8
Maïs	1498	9,0	3,8	71,0	15	1,5	330	120	0,36	0,20	0,40	2,0	0,026	1,5
Ries	1492	7,5	2,2	75,5	23	2,6	150	157	0,41	0,09	0,67	0,74	0,016	5,2
Rogge	1323	8,8	1,7	69,0	64	5,1	530	140	0,35	0,17	0,29	2,0	0,14	1,8
Weite	1342	11,5	2,0	70,0	43,7	3,3	502	173	0,48	0,24	0,44	1,35	0,09	5,1

Nedersaksisch

• Drèents:
  • graan (ZD, MD)
  • graon (Noord-Drenthe, ZOV)
• Grönnegs:
  • groan
  • koren
• Stellingwarfs: graon
• Veluws: graon

Zie oek

• Grezen
• Pillegarste

Uutgoande verwiezing

• Boerderi-je.nl - Thema Groanen