Ambeeld (gereedschap)

Een klein ambeeld

Iezer bewarken mit een smidshamer op een ambeeld.

Een ambeeld is een gereedschap. 't Is een zwaor uut-evoerd metalen (gietiezer, staol) blokke op een vootstuk. Hierop slaot een smid stukken iezer of aandere metalen in de gewunste vorm.

Der bin veule uutvoeringen van 't ambeeld, dit hangt zo'n bietien of waorveur je-n-'t gaon gebruken. De edelsmid gebruukt meestentieds een arg lichte uutvoerige van hooguut een paor kilo. Mar de dorpssmid van vrogger had een ambeeld dat vake 200 tot 400 kilo weug um grotere warkstukken zoas gereedschappen neudig veur alderhaande ambachen te kunnen bewarken.

De ronde 'hoorne' wördt gebruukt um verschillende rondingen en bugingen te kunnen maken in 't warkstuk. De rechthoekige ziedkaante is der speciaal um scharpe hoeken te smejen. Vake zitten der gaten in 't ambeeld waor losse hulpstukken, tassen in de vaktaal, in vastezet kunnen wörden. Dit is neudig um speciale vormen of bewarkingen te kunnen anbrengen an 't warkstuk. Op de ofbeelding is zo'n tasse in 't ambeeld te zien.

Edelsmejen gebruken op de warkbanke een soort miniatuur-ambeelden, de zogenaamde staken.

Nedersaksisch

• Drèents: ambeeld, ambold, aombeeld
• Grunnegs: aambeeld
• Stellingwarfs: aambeeld, aambield
• Veluws: ambeeld

Commons: Ambeeld (gereedschap) - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.