Verskil tüsken versys van "Zarathustra"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MerlIwBot (Oaverleg | bydragen)
K bot derbie: sw:Zoroasta
Xqbot (Oaverleg | bydragen)
K r2.7.3) (bot derbie: war:Zoroaster
Regel 23: Regel 23:
[[Kategorie:Iran]]
[[Kategorie:Iran]]


[[nl:Zarathustra]]
[[nds:Zarathustra]]
[[af:Zoroaster]]
[[af:Zoroaster]]
[[als:Zarathustra]]
[[als:Zarathustra]]
Regel 78: Regel 78:
[[my:ဇိုရော့အက်စတာ]]
[[my:ဇိုရော့အက်စတာ]]
[[mzn:زرتشت]]
[[mzn:زرتشت]]
[[nds:Zarathustra]]
[[nl:Zarathustra]]
[[nn:Zarathustra]]
[[nn:Zarathustra]]
[[no:Zarathustra]]
[[no:Zarathustra]]
Regel 104: Regel 104:
[[ur:زرتشت]]
[[ur:زرتشت]]
[[vi:Zarathushtra]]
[[vi:Zarathushtra]]
[[war:Zoroaster]]
[[yo:Zoroaster]]
[[yo:Zoroaster]]
[[zh:琐罗亚斯德]]
[[zh:琐罗亚斯德]]

Versy up 05:24, 2 dec 2012

Zarathustra, Zarathoestra of Zoroaster was n Perzische profeet en de grondlegger van t zoroastrisme, een rilligie die heur anhangers veural vindt in India. Volgens de legenden was de profeet n harder en leven e op t plattelaand. Rond zien twintigse levensjaor ervoer Zarathustra n crisis en göng e ronddwaolen. Nao tien jaor kreeg e, ezeten an de oevers van de Oxus (de Amu Darja) een visioen van de god Ahura Mazda.

Leven en leer

t Is nie dudelijk wenneer hi'j eleefd hef. De olde datering rond 600 v.Chr., die nog wödt hanteerd deur de Encyclopedia Britannica, geldt as achterhaold; op taalkundige gronden deenkt men wel an de 14e eeuw v.Chr.. De mieste moderne onderzuukers plaats zien leven daorumme tussen 1400 en 1200 veur Christus. De godsdienst die hi'j stichten, bevat de anzetten van n vörme van monotheïsme, of egenlijk dualisme. D'r bestiet n god van t goeje (Ahura Mazda) en n god van t kwaode (Angra Mainyu). De meense is in-eklemd tussen die twi'j en mut trachten veur t goede te kiezen. Dit leste, t dualisme, is nie de oorsprunklijke vörme west van dizze godsdienst. t Dualisme is d'r deur latere volgelingen van emaakt. Dizze hebt de vraoge of d'r binnen t iene een twi'jdeling anwezig is, vertaald deur goed en kwaod terwöl de intentie van de vraoge lag of t neudig is onderscheid te maken umme te kunnen zeen en te kunnen greuien.

Zarathustra was de profeet veur de goede god. Volgens hum is e de waore god en bint alle aandere goden halfgoden. De meense is eschaopen umme te strieden tegen de machten van t kwaode. t Geleuf is daorumme ok nie et anvaorden van n leer, maor t doel is t goede te deenken, te zeggen en te doen.

Volgens de legenden is de profeet vermoord in Bactra, 't hudige Balch bi'j Mazar-e Sjarif.

Also sprach Zarathustra

In t boek Also sprach Zarathustra van Friedrich Nietzsche uut 1885 is Zarathustra de heufdpersoon. Vake beschowd as de eerste die n absolute scheiding tussen goed en kwaod poneert, en vandaor as "uutvinder" van de moraal - zo as Solon as vader van de westerse wetgeving wödt bestempeld - löt Nietzsche Zarathustra terruge keren umme de Übermensch te prediken, die de meenslijke onverantwoordlijkheid begrep en n uut-eleefde moraal ten grave drög.

De componist Richard Strauss schreef in 1896 een muziekstuk met de titel Also sprach Zarathustra. Hi'j leut zich inspireren deur Nietzsches boek en schreef op baosis daorvan dit symfonisch gedichte. "t Eeuwige lied" uut t ende van t darde deel van "Also sprach Zarathustra" is eveniens op muziek ezet deur Gustav Mahler in zien darde symfonie.

Literatuur

  • Mary Boyce, Textual sources for the study of Zoroastrianism (1984 Manchester).
  • Peter Clark, Zoroastrianism. An Introduction to an Ancient Faith (1998 Brighton)
  • A. de Jong, Traditions of the Magi (1997 Leiden).
  • Michael Stausberg, Zarathustra und seine Religion (2005 München)
Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.