Verskil tüsken versys van "Grunnen (stad)"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Leegsaksisch: typo (spekhakies sluten van Achterhooks)
Xqbot (Oaverleg | bydragen)
K r2.7.3) (bot derbie: tg:Вилояти Гронинген; kosmetiese wiezigingen
Regel 1: Regel 1:
[[Ofbeelding:Martini3.jpg|250px|right|thumb|De olle grieze Martinitoern in t zèntrum]]
[[Bestaand:Martini3.jpg|250px|right|thumb|De olle grieze Martinitoern in t zèntrum]]
[[Ofbeelding:Groeninga - Groningen (Atlas van Loon).jpg|thumb|250px|right|''Historische koart van t Stad'']]
[[Bestaand:Groeninga - Groningen (Atlas van Loon).jpg|thumb|250px|right|''Historische koart van t Stad'']]
[[Ofbeelding:Groningen_Der_Aa-kerk_april04.jpg|250px|right|thumb|Der Aa-Kerk in Stad]]
[[Bestaand:Groningen_Der_Aa-kerk_april04.jpg|250px|right|thumb|Der Aa-Kerk in Stad]]
[[Ofbeelding:A kerk Groningen.jpg|right|250px|thumb|Der Aa-Kerk van ander kaant]]
[[Bestaand:A kerk Groningen.jpg|right|250px|thumb|Der Aa-Kerk van ander kaant]]
De '''Stad Grunnen''' (ook: ''Stad Grönnen'' of gewoon ''Stad'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'', [[Frais]]: ''Grins'') is de [[heufdstad]] van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]]. De stad geldt as metropool van t noorden. De stad het 190.000 inwoner (2011). t Is n stad mit veul varieerde [[handel (economie)|haandel]] en [[industrie]]. Grunnen is ook n studentenstad. De [[Rieksakademie Grunnen]] en de [[Haanzehogeschool Grunnen]] hebben soamen sikkom 50.000 studenten. Grunnen wordt den ook de 'jonkste' stad van [[Nederlaand]] nuimd. De stad is as woonstee in trek bie studenten en jonge, kinderrieke gezinnen.
De '''Stad Grunnen''' (ook: ''Stad Grönnen'' of gewoon ''Stad'', [[Nederlaands]]: ''Groningen'', [[Frais]]: ''Grins'') is de [[heufdstad]] van de [[Grunnen (provìnzie)|provìnzie Grunnen]]. De stad geldt as metropool van t noorden. De stad het 190.000 inwoner (2011). t Is n stad mit veul varieerde [[handel (economie)|haandel]] en [[industrie]]. Grunnen is ook n studentenstad. De [[Rieksakademie Grunnen]] en de [[Haanzehogeschool Grunnen]] hebben soamen sikkom 50.000 studenten. Grunnen wordt den ook de 'jonkste' stad van [[Nederlaand]] nuimd. De stad is as woonstee in trek bie studenten en jonge, kinderrieke gezinnen.


Regel 49: Regel 49:
* [[Drèents]]: ''Grunning(en)'', ''Groning(en)''
* [[Drèents]]: ''Grunning(en)'', ''Groning(en)''


[[Kattegerie:Grunnegs artikel]]
[[Kategorie:Grunnegs artikel]]
[[Kattegerie:Ploats in Grunnen]]
[[Kategorie:Ploats in Grunnen]]
[[Kattegerie:Stad in Nederlaand]]
[[Kategorie:Stad in Nederlaand]]


[[nds:Grunneng]]
[[nds:Grunneng]]
Regel 112: Regel 112:
[[sv:Groningen]]
[[sv:Groningen]]
[[sw:Groningen]]
[[sw:Groningen]]
[[tg:Вилояти Гронинген]]
[[tr:Groningen (şehir)]]
[[tr:Groningen (şehir)]]
[[uk:Гронінген]]
[[uk:Гронінген]]

Versy up 11:07, 28 okt 2012

De olle grieze Martinitoern in t zèntrum
Historische koart van t Stad
Der Aa-Kerk in Stad
Der Aa-Kerk van ander kaant

De Stad Grunnen (ook: Stad Grönnen of gewoon Stad, Nederlaands: Groningen, Frais: Grins) is de heufdstad van de provìnzie Grunnen. De stad geldt as metropool van t noorden. De stad het 190.000 inwoner (2011). t Is n stad mit veul varieerde haandel en industrie. Grunnen is ook n studentenstad. De Rieksakademie Grunnen en de Haanzehogeschool Grunnen hebben soamen sikkom 50.000 studenten. Grunnen wordt den ook de 'jonkste' stad van Nederlaand nuimd. De stad is as woonstee in trek bie studenten en jonge, kinderrieke gezinnen.

De binnenstad van Grunnen is in 2005 tot beste binnenstad van Nederlaand verkozen. Dit blef e tot noa 2007.

Tot wied in de omtrek wordt Grunnen "Stad" nuimd. In de bus letst dien strippenkoart zain en zègst: "Stad" en de chauffeur stempelt oaf tot Grunnen. Of zo as de Grunnegers zèggen: "Der is moar ain stad en dat is Stad". Zulf nuimen zai zok "Stadjer" of "Stadjeder".

Stadjers nuimen Grunnen ook wel laifkozend: "Groot Loug", omdat de sfeer net is as in n "Groot Dörp".

Zulf hebben de Stadjeders as bienoam: mollebonen.

Historie

Grunnen ontstond op t noordelkste oetloper van de Hondsrug. De oldst bekende vermelden dateert oet 1040. Dat joar wordt aanholden as ontstoansdoatem. t Har al vlot stadsrechten en is doarmit de 3e oldste stad van Nederlaand as t goat om stadsrechten (Nimweeg en Deventer goan der nog veur). t Aiglieks Drentse esloug wuir in de middelaiwen n belaankrieke handelsploats. Om heur gezag te tonen baauwden de stadjers in de 13e aiw op aaigens gezag n omwallen. De Stad trad in dij periode ook tou tot de Hanze. De invloud van de Stad op de Ommelanden was dusdoaneg groot dat doar de omgangstoal van Frais veraanderde in t Saksische Grunnegs.

De invloud van de Stad op de provìnzie oette zok op veule menaaiern. In summege gevaaln, bieveurbeeld in Westerwolde, funksjoneerde de Stad rechtstreeks as laandsheer, in andere gevallen was de Stad enkeld aanwezeg as grondbezitter, in weer andere gevallen as vervener, bieveurbeeld deur t aanleggen van t Stadsknoal of as inpolderoar bieveurbeeld in de Stadspolder. Grunnen was tot wied in de 20e aiw noa t riek de grootste grondbezitter in Nederlaand.

Grunnen kreeg in 1614 heur akademie en loater in de zeuventiende aiw n nije omwallen, ontworpen deur vestenbaauwer Menno van Coehoorn. Dij nije vesten wuir in t rampjaar 1672 belegerd deur de bisschop van Munster, Berend van Goalen. Elk joar op 28 augustus vaaiert de Stad de overwinnen op Bommen Berend (zai Grunnegs Ontzet).

In 1772 wer der n Vrijmezzelderslozie oprichten doan, L' Union Provinciale nuimd. Dizze lozie het ondermeer biedroagen wilt an t keren van de stried tuzzen Stad en Ommelanden ien de tied van heur oprichtens, vandoar ook de betaikenis van de noam: "Pervinsjoale Ainhaid". Tegenswoardeg kint de Stad 5 Vrijmezzelderslozies.

Zainsweerdegheden

Belaankrieke zainsweerdegheden in t zèntrum binnen:

Geboren in Grunnen

Leegsaksisch