Verskil tüsken versys van "Konjugaatsie"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versy up 00:28, 23 sep 2012

Konjugaatsie (Nederlaands: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n warkwoord as de wieze, tied, vorm, persoon, geslacht of aspekt veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van naamweurde in verskeidene naamvallen, maor dat wörd verbuging of deklinaatsie eneumd.

Neet alle vörme van komt in t Nedersaksies veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan hulpwarkweurde ebroekt.

Wieze

Hiermet wörd an-egovven hoo't den sprekker teggenovver t oet-esprokkene steet. Veurbeelden:

Infinitief, ok wal hele warkwoord, of onbepaolde wieze: Warken, lopen, gaon.

Anders as t Nederlaands en Duuts is der in t Nedersaksies in de teggenwoordige tied gin konjugaatsie dee t zelfde is as den infinitief.

NL: inf.: werken. Ovverenkommende konjugaatsie: wij/jullie/zij lopen
Duuts: inf.: arbeiten. Ovverenkommende konjugaatsie: wir/sie arbeiten
NDS: inf. warken. Gin ovverenkommende konjugaatsie in teggenwoordige tied (ik warke, i'j/hee/wi'j/i'j/zee warkt), allenig in verleden tied (ik warken).

Indikatief Meest veurkommenden vorm, met völle konjugaatsies. Veurbeeld: ik warke.
Imperatief, ok wal gebedende wieze: Gaot hen. Loop! Wark!

Tied

Teggenwoordige / verleden / volteuid / onvolteuid / tookumstig (ankommend)

Ik lope, ik leep, ik heb elopen, ik zal lopen e.z.w.

Vorm

Passief/aktief (Liedend/bedrievend)

Den hond worden / wier eskupt <-> Ik skup den hond

Persoon

Eersten, tweeden, daarden persoon:

Ik gao

I'j gaot

Hee geet

Geslacht

In t NDS is der gin konjugaatsie (dus veraandering van t warkwoord), dee't ofhunk van t woordgeslacht. Verbuging (dus verandering van naamweurde of lidwoord) naor geslacht is wal dudelik anwaezig, met meer verskil tussen mannelike en vrouwelike weurde as in t Nederlaands (verskilt wal per variaant, in Achterhooks en Twaents meer as in beveurbeeld West-Veluws).

Dus:

Konjugaatsie: gin verskil in geslacht:

nen dikken keerl slöp

ne dikke vrouwe slöp

n dik kind slöp

Deklinaatsie (verbuging): wal verskil

nen dikken keerl slöp

ne dikke vrouwe slöp

n dik kind slöp

Getal

Enkelvold/Meervold

Ik gao

Wi'j gaot

Dit artikel is eskreaven in et achterhooksk.

Versy up 00:22, 23 sep 2012 bewark Droadnaegel (Oaverleg \| bydragen) 10.087 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting ← vöärige wysiging		Versy up 00:28, 23 sep 2012 bewark weaderümmedraien Droadnaegel (Oaverleg \| bydragen) 10.087 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting volgende wysiging →
Regel 1:		Regel 1:
	'''Konjugaatsie''' ([[Nederlaands]]: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n [[warkwoord]] as de [[Wieze (spraokleer)\|wieze]], [[Tied (spraokleer)\|tied]], [[Vorm (spraokleer)\|vorm]], [[Persoon (spraokleer)\|persoon]], [[Geslacht (spraokleer)]] of [[Aspekt (spraokleer)\|aspekt]] veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van [[Naamwoord\|naamweurde]] in verskeidene [[naamval]]len, maor dat wörd [[Verbuging\|verbuging]] of [[Deklinaatsie\|deklinaatsie]] eneumd.		'''Konjugaatsie''' ([[Nederlaands]]: vervoeging) is t veraanderen van den vorm van n [[warkwoord]] as de [[Wieze (spraokleer)\|wieze]], [[Tied (spraokleer)\|tied]], [[Vorm (spraokleer)\|vorm]], [[Persoon (spraokleer)\|persoon]], [[Geslacht (spraokleer)\|geslacht]] of [[Aspekt (spraokleer)\|aspekt]] veraandert. t Is wat te vergelieken met t veraanderen van [[Naamwoord\|naamweurde]] in verskeidene [[naamval]]len, maor dat wörd [[Verbuging\|verbuging]] of [[Deklinaatsie\|deklinaatsie]] eneumd.

	Neet alle vörme van komt in t [[Nedersaksies]] veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan [[Hulpwarkwoord\|hulpwarkweurde]] ebroekt.		Neet alle vörme van komt in t [[Nedersaksies]] veur, bi'j umzettingen oet andere spraoken dee't ze wal kent wordt dan [[Hulpwarkwoord\|hulpwarkweurde]] ebroekt.