Evangelie van Tomas

Stuk van t evangelie

't Evangelie van Thomas is de name van 'n oale pepyrus wulk stamt uut 't aole christendom, 't wöd eplaast in de gnostiek. De gnostiek is iene, naos 't katholicisme, van de invloedriekse stroming' uut vrogge christendom ewest, wulk later verketterd, vervolgd en uut-evaagd wed deur de orthodoxie van die tied. D'r bint nog vulle meer boekies evun' die uut 't de beguntied van 't christendom stamt, ma disse hef extra andacht ekree'ng vanwège zien vrogge datteering en verg'lieking' met de Biebelse over-eleverde evangelies. 't Hef zulfs de name kree'ng van 't 'viefde evangelie', ok al is de karke 't door nie met iens. Ok gef 't, net as de aand're gnostische geschriften, 'n better beeld van hoe 't allemaole an toe gung in de eerste eeuwen van oonze joortelling.

Hoe en wenneer 't evunden is.

't Evangelie wed evun' deur twi'j boeren in Nag Hammadi, wat lig in Egipte, in 'n kruke. In die kruke vun' zi'j naos vulle aand're Koptische geschriften ok 'n vri'jwel prachtig haandschrift van 'n, töt toen toe, onbekend Evangelie. De tekse bestiet uut 'n on-ordende reeks lösse uutspraken van Jezus (de) Kristus. In dit evangelie zulf wed iene Didymus Judas Thomas enuumd as de schriever, die wi'j ok wel kent as iene van de discipelen van Jezus, uut de oons bekende Biebel. Allene wörp dit evangelie 'n totoal aander licht op Jezus dan wat de Biebel dut. 't B'lang van disse papyrus wud inmiddels al deur vulle luu erkend, en men sprek dan ok van 't ' viefde evangelie ', Of zulfs van ' de verleuren evangelie '.

Wenneer 't eschree'm is

Dus de tekse dat door evun' is dateert zi'j uut de vierde eeuwe, en is met al de woorschienlikheid 'n vevoalsing va 'n Grieks geschrift. Disse tekse zol zien oorspröng he'm van 'n oald're Aramese tekse (d'r bint anwiezing' veur die hier op zollen duuden). D'r bint vandage de dag nog altied discussies over wenneer zien geboorte mussen wee'n. D'r bint wel starke argumenten dat hi'j is geboren rond 'n heul vrog tiedstip, zulfs nog jonger as de Biebelse evangelies, zo rond de joren vieftig noa Kristus. Hieronder vind ie drieje van zukke argumenten:

- De vörme; umdat d'r 'n bulte uutsproaken in stiet maakt 't aorig primitief, in ieder geval 'n stukken primitiever as de viere leemsbeschrieving da-w vind in de Biebelse evangelien.

- Wi'j zollen narns in Thomas 'n uut ewarkte theologie vin, wa-w dus wel vind in de Biebel, en narns zult wi'j ok gien verwiezing vin noa de endtied.

- De vehalen da-w leest in de Biebel kump wi'j ok teeng in Thomas, moar dan in 'n primitivere vörme.

En dan veural vanuut de tradisjonele Kristelekke hoeke, de karke, b'stiet d'r veule teengwark, zi'j wilt Thomas nie an nem as 'n autentiek en vrogge brönne over Jezus. Want 't Thomas Evangelie kek heul aans naor Jezus, dan de karken dut.

Inholt: globaal wat d'r in stiet

In 't Thomas Evangelie vind wi'j 114 uutspraken die bint toe eschrèe'm an Jezus. De indeling in logia (zo wöd de uutspraken enuumd) is nie oorspönk'lik, disse bint later door vertalers emaakt umme de tekse wat leesbaarder te maken. In Thomas ontmuut wi'j Jezus as 'n spiretuwele leraar die de mèensen de weg noar 't Keuninkriek wol wiezen. Dit keuninkriek lig nie, zo as in de Biebel, buten oonze wereld, maar vat meer soam' de warkelikheid woorin wi'j leeft. Zulfkennis is dan ok de slöttel noar disse aand're wieze van kieken en Jezus beschref op 'n vake poëtische en indring'de meniere de opstakels die wi'j mut nemmen um töt disse zulfkennis te köm ('n bekende uutsproak van de gnostische Jezus is dan ok: 'Ken oe zulf'). Jezus treed dan ok op as 'n soort Zenmiester, hi'j sprek in roadsels, stieds trugwiezend noar de zuker 'mzulf met vulle noadruk op 't b'lang van 't 'hier en now'.

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.