Verskil tüsken versys van "De vrolike wetenschap"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 8: Regel 8:
In dit boek kump ok de bekende uutspraak "God is dood" veur in de paragraofen 108, 125 en 343. Völgens sömmigen zeg Nietzsche hier expres niet "God bestiet niet".
In dit boek kump ok de bekende uutspraak "God is dood" veur in de paragraofen 108, 125 en 343. Völgens sömmigen zeg Nietzsche hier expres niet "God bestiet niet".
De vertaoling van P. Hawinkels van §108:
De vertaoling van P. Hawinkels van §108:
{{cquote|108 Ni'je gevechten. '' - Toen Boeddha dood was, vertone men nog eeuwenlange zien schaa in 'n grotte, - een ienörme huveringwekkende schaa. God is dood: maor zoals de mèènselikke aard now ienmaole is, zult d'r misschiene nog millennia lange grotten bestaon waorin men zien schaa vertoont. - En wi'j - wi'j mut ok nog zien schaa overwinnen!''}}
§108 Ni'je gevechten. '' - Toen Boeddha dood was, vertone men nog eeuwenlange zien schaa in 'n grotte, - een ienörme huveringwekkende schaa. God is dood: maor zoals de mèènselikke aard now ienmaole is, zult d'r misschiene nog millennia lange grotten bestaon waorin men zien schaa vertoont. - En wi'j - wi'j mut ok nog zien schaa overwinnen!''


Hier verwes Nietzsche naor 'n concept van [[Plato (filosoof)|Plato]]: de [[allegorie van de grotte]]. As ie oen heule leven vast-ebönden in een grotte leeft, met achter oe 'n vure waor mèènsen veurlanges loopt, dan ken ie allene maor de schaa die op de wand veur oe wödden projecteerd. Die schaa bint oen warkelikheid en ie kent niets aanders. Wanneer ie lös-emaakt wödt en het vuur ziet, de mèènsen en zulfs het licht van buuten, dan zol ie niet kunnen wennen en trugge willen.
Hier verwes Nietzsche naor 'n concept van [[Plato (filosoof)|Plato]]: de [[allegorie van de grotte]]. As ie oen heule leven vast-ebönden in een grotte leeft, met achter oe 'n vure waor mèènsen veurlanges loopt, dan ken ie allene maor de schaa die op de wand veur oe wödden projecteerd. Die schaa bint oen warkelikheid en ie kent niets aanders. Wanneer ie lös-emaakt wödt en het vuur ziet, de mèènsen en zulfs het licht van buuten, dan zol ie niet kunnen wennen en trugge willen.
Regel 17: Regel 17:
De beruumdse passaoge uut dit wark is waorschienlik ''De dolle mèènse'', waorin Nietzsche God niet allene dood verklaort, maor ok de dood van God in metslepend proza verklaort (eveniens vertaoling van [[Pé Hawinkels]]):
De beruumdse passaoge uut dit wark is waorschienlik ''De dolle mèènse'', waorin Nietzsche God niet allene dood verklaort, maor ok de dood van God in metslepend proza verklaort (eveniens vertaoling van [[Pé Hawinkels]]):


125 De dolle mèènse. - ''He-j 't nie eheurt van de dolle mèènse, die op klaorlichte maorn 'n lanteern opstak, op de markte gung lopen en onopholdelik reup: 'Ik zuke God! Ik zuke God!' - Omdat d'r daor juuste vulle van de luu bi'jeinstonden die nie an God geleuven, verwekte hi'j 'n groot gelach. 'Is e söms verleuren egaone?' vreug d'r iene. 'Is e verdwaold as 'n kind?' vreug 'n aander. 'Of hef e zich verstopt? Is e bange veur oons? Is e scheep egaone? Naor 't butenlaand vertrökken?' - Zo reupen en lachene zi'j deur mekare. De dolle mèènse sprung midden tussen hen in en deurboorde hen met zien blikken. 'Waor God hen is?' Reup e uut. 'Dat za-k jullie zeggen! Wi'j hebt 'm edood - jullie en ikke! Wi'j allen bint zien moordenaars! Maor hoe he-w dit edaone? Hoe he-w de zee kunnen leugdrinken? Wie gaf oons de sponze om de horizunne uut te vegen? Wat he-w edaone, toen wi'j disse aarde van heur zunne löskoppelen? In wukke richting beweegt zi'j zich now? In wukke richting bewege wi'j oons? Vöt van alle horizunnen? Valle wi'j nie an ien stuk vedda? En wel achterwaarts, ziedwaarts, veurwaarts, naor alle kaanten? Is d'r nog wel 'n boven en benee? Dolen wi'j nie as deur 'n onendig niets? Aodemt oons de ledige ruumte in 't gezicht? Is 't nie kolder wödden? Is nie veurtdurend nacht en stieds meer nacht in antocht? Mut d'r smaons gien lanteerns wödden an-esteuken? Heure wi'j nog niets van 't gedruis der doodgraovers die God begraoven hebt? Roeke wi'j nog niets van de goddelikke ontbinding? - ok goden raakt in ontbinding! God is dood! God blef dood! En wi'j hebt 'm edood! Hoe zu-w oons troosen, wi'j moordenaars? 't Heiligse en machtigse dat de weerld töt dusverre bezeten hef, is onder oonze messen verbloed - wie wist dit bloed van oons of? Met wat veur water ku-w oons reinigen? Wukke zoenöffers, wukke heilige speulen zu-w mutten bedèènken? Is nie de grootte van disse daod te groot veur oons? Mut wi'j niet zulf goden wödden um heur weerdig te schienen? Nooit was d'r 'n grotere daod - en wie d'r ok nao oons geboren wödt, omwille van disse daod beheurt hi'j töt 'n hogere geschiedenisse dan alle geschiedenisse die töt dusverre west is!' - Hier zweeg de dolle mèènse en keek opni'j zien toeheurders an. Ok zi'j zwegen en keken bevreemd trugge. Endelik wörpen e zien lanteern op de groond, zodat die in stukkies sprung en uutdoven. 'Ik köm te vrog,' zee e toen, 'tis mien tied nog nie. Dit ongeleufelikke gebeuren is nog onderweg. 't Maak 'n omweg - tis nog nie töt de oren der mèènsen deur edrung. Bliksem en donder hef zien tied neudig, 't licht der gesternte hef tied neudig, daoden hef tied neudig, ok naodat ze daone bint, om zeene en eheurt te wödden! Disse daod is nog stieds verder van hen of dan de verste gesternten - en toch hebt wi'j heur zulf verricht!' - Men vertelt verder, dat de dolle mèènse diezulfen dag nog verschi'jdene karke binnen-edrung is en daor zien 'requiem aeternam deo' an-eheven hef. Naor buten ebracht en ter verantworing reupen zol e telkens allene maor 't völgende antwoord hebben: 'Wat bint disse karke eigenlik nog, as zi'j niet de graoven en gedenktekens Gods bint?'''
§125 De dolle mèènse. - ''He-j 't nie heurt van de dolle mèènse, die op klaorlichte maorn 'n lanteern opstak, op de markte gung lopen en onopholdelik reup: 'Ik zuke God! Ik zuke God!' - Omdat d'r daor juuste vulle van de luu bi'jeinstonden die nie an God geleuven, verwekte hi'j 'n groot gelach. 'Is e söms verleuren egaone?' vreug d'r iene. 'Is e verdwaold as 'n kind?' vreug 'n aander. 'Of hef e zich verstopt? Is e bange veur oons? Is e scheep egaone? Naor 't butenlaand vertrökken?' - Zo reupen en lachene zi'j deur mekare. De dolle mèènse sprung midden tussen hen in en deurboorde hen met zien blikken. 'Waor God hen is?' Reup e uut. 'Dat za-k jullie zeggen! Wi'j hebt 'm edood - jullie en ikke! Wi'j allen bint zien moordenaars! Maor hoe he-w dit edaone? Hoe he-w de zee kunnen leugdrinken? Wie gaf oons de sponze om de horizunne uut te vegen? Wat he-w edaone, toen wi'j disse aarde van heur zunne löskoppelen? In wukke richting beweegt zi'j zich now? In wukke richting bewege wi'j oons? Vöt van alle horizunnen? Valle wi'j nie an ien stuk vedda? En wel achterwaarts, ziedwaarts, veurwaarts, naor alle kaanten? Is d'r nog wel 'n boven en benee? Dolen wi'j nie as deur 'n onendig niets? Aodemt oons de ledige ruumte in 't gezicht? Is 't nie kolder wödden? Is nie veurtdurend nacht en stieds meer nacht in antocht? Mut d'r smaons gien lanteerns wödden an-esteuken? Heure wi'j nog niets van 't gedruis der doodgraovers die God begraoven hebt? Roeke wi'j nog niets van de goddelikke ontbinding? - ok goden raakt in ontbinding! God is dood! God blef dood! En wi'j hebt 'm edood! Hoe zu-w oons troosen, wi'j moordenaars? 't Heiligse en machtigse dat de weerld töt dusverre bezeten hef, is onder oonze messen verbloed - wie wist dit bloed van oons of? Met wat veur water ku-w oons reinigen? Wukke zoenöffers, wukke heilige speulen zu-w mutten bedèènken? Is nie de grootte van disse daod te groot veur oons? Mut wi'j niet zulf goden wödden um heur weerdig te schienen? Nooit was d'r 'n grotere daod - en wie d'r ok nao oons geboren wödt, omwille van disse daod beheurt hi'j töt 'n hogere geschiedenisse dan alle geschiedenisse die töt dusverre west is!' - Hier zweeg de dolle mèènse en keek opni'j zien toeheurders an. Ok zi'j zwegen en keken bevreemd trugge. Endelik wörpen e zien lanteern op de groond, zodat die in stukkies sprung en uutdoven. 'Ik köm te vrog,' zee e toen, 'tis mien tied nog nie. Dit ongeleufelikke gebeuren is nog onderweg. 't Maak 'n omweg - tis nog nie töt de oren der mèènsen deur edrung. Bliksem en donder hef zien tied neudig, 't licht der gesternte hef tied neudig, daoden hef tied neudig, ok naodat ze daone bint, om zeene en eheurt te wödden! Disse daod is nog stieds verder van hen of dan de verste gesternten - en toch hebt wi'j heur zulf verricht!' - Men vertelt verder, dat de dolle mèènse diezulfen dag nog verschi'jdene karke binnen-edrung is en daor zien 'requiem aeternam deo' an-eheven hef. Naor buten ebracht en ter verantworing reupen zol e telkens allene maor 't völgende antwoord hebben: 'Wat bint disse karke eigenlik nog, as zi'j niet de graoven en gedenktekens Gods bint?'''


==Externe links==
==Externe links==

Versy up 10:21, 25 jun 2012

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.


De vrolikke wetenschap (Duuts: Die fröhliche Wissenschaft) is een filosofisch boek uut 1882 van Friedrich Nietzsche.

Nietzsche stellen dat wanneer d'r een demon an oe zol verschien en oe zol openbaren dat alles zich onendig herhaolt, ie eerst wanhopig en bi'jna gek zol wödden, maor daornao, naoda-j d'rin hebt berust, zol leven in de vrolikke wetenschap dat ie alles al iens edaone hebt. Di's de ultieme gelukzaoligheid völgens Nietzsche.

In dit boek kump ok de bekende uutspraak "God is dood" veur in de paragraofen 108, 125 en 343. Völgens sömmigen zeg Nietzsche hier expres niet "God bestiet niet". De vertaoling van P. Hawinkels van §108: §108 Ni'je gevechten. - Toen Boeddha dood was, vertone men nog eeuwenlange zien schaa in 'n grotte, - een ienörme huveringwekkende schaa. God is dood: maor zoals de mèènselikke aard now ienmaole is, zult d'r misschiene nog millennia lange grotten bestaon waorin men zien schaa vertoont. - En wi'j - wi'j mut ok nog zien schaa overwinnen!

Hier verwes Nietzsche naor 'n concept van Plato: de allegorie van de grotte. As ie oen heule leven vast-ebönden in een grotte leeft, met achter oe 'n vure waor mèènsen veurlanges loopt, dan ken ie allene maor de schaa die op de wand veur oe wödden projecteerd. Die schaa bint oen warkelikheid en ie kent niets aanders. Wanneer ie lös-emaakt wödt en het vuur ziet, de mèènsen en zulfs het licht van buuten, dan zol ie niet kunnen wennen en trugge willen.

Ien en aander wödt nog duudelikker met 't veurbeeld van de vissen in de viever. Vissen in 'n viever leeft maor in 'n beparkte dimensie. Wanneer het regent ziet zi'j vreemde cirkels aan de oppervlak die ze wellicht wel tracht te verklaoren deur middel van 'n God. Wi'j mèènsen weet echter dat dit gewoon de regen is, een meteorologisch verschiensel, omdat wi'j in een dimensie meer leeft.

De dolle mèènse

De beruumdse passaoge uut dit wark is waorschienlik De dolle mèènse, waorin Nietzsche God niet allene dood verklaort, maor ok de dood van God in metslepend proza verklaort (eveniens vertaoling van Pé Hawinkels):

§125 De dolle mèènse. - He-j 't nie heurt van de dolle mèènse, die op klaorlichte maorn 'n lanteern opstak, op de markte gung lopen en onopholdelik reup: 'Ik zuke God! Ik zuke God!' - Omdat d'r daor juuste vulle van de luu bi'jeinstonden die nie an God geleuven, verwekte hi'j 'n groot gelach. 'Is e söms verleuren egaone?' vreug d'r iene. 'Is e verdwaold as 'n kind?' vreug 'n aander. 'Of hef e zich verstopt? Is e bange veur oons? Is e scheep egaone? Naor 't butenlaand vertrökken?' - Zo reupen en lachene zi'j deur mekare. De dolle mèènse sprung midden tussen hen in en deurboorde hen met zien blikken. 'Waor God hen is?' Reup e uut. 'Dat za-k jullie zeggen! Wi'j hebt 'm edood - jullie en ikke! Wi'j allen bint zien moordenaars! Maor hoe he-w dit edaone? Hoe he-w de zee kunnen leugdrinken? Wie gaf oons de sponze om de horizunne uut te vegen? Wat he-w edaone, toen wi'j disse aarde van heur zunne löskoppelen? In wukke richting beweegt zi'j zich now? In wukke richting bewege wi'j oons? Vöt van alle horizunnen? Valle wi'j nie an ien stuk vedda? En wel achterwaarts, ziedwaarts, veurwaarts, naor alle kaanten? Is d'r nog wel 'n boven en benee? Dolen wi'j nie as deur 'n onendig niets? Aodemt oons de ledige ruumte in 't gezicht? Is 't nie kolder wödden? Is nie veurtdurend nacht en stieds meer nacht in antocht? Mut d'r smaons gien lanteerns wödden an-esteuken? Heure wi'j nog niets van 't gedruis der doodgraovers die God begraoven hebt? Roeke wi'j nog niets van de goddelikke ontbinding? - ok goden raakt in ontbinding! God is dood! God blef dood! En wi'j hebt 'm edood! Hoe zu-w oons troosen, wi'j moordenaars? 't Heiligse en machtigse dat de weerld töt dusverre bezeten hef, is onder oonze messen verbloed - wie wist dit bloed van oons of? Met wat veur water ku-w oons reinigen? Wukke zoenöffers, wukke heilige speulen zu-w mutten bedèènken? Is nie de grootte van disse daod te groot veur oons? Mut wi'j niet zulf goden wödden um heur weerdig te schienen? Nooit was d'r 'n grotere daod - en wie d'r ok nao oons geboren wödt, omwille van disse daod beheurt hi'j töt 'n hogere geschiedenisse dan alle geschiedenisse die töt dusverre west is!' - Hier zweeg de dolle mèènse en keek opni'j zien toeheurders an. Ok zi'j zwegen en keken bevreemd trugge. Endelik wörpen e zien lanteern op de groond, zodat die in stukkies sprung en uutdoven. 'Ik köm te vrog,' zee e toen, 'tis mien tied nog nie. Dit ongeleufelikke gebeuren is nog onderweg. 't Maak 'n omweg - tis nog nie töt de oren der mèènsen deur edrung. Bliksem en donder hef zien tied neudig, 't licht der gesternte hef tied neudig, daoden hef tied neudig, ok naodat ze daone bint, om zeene en eheurt te wödden! Disse daod is nog stieds verder van hen of dan de verste gesternten - en toch hebt wi'j heur zulf verricht!' - Men vertelt verder, dat de dolle mèènse diezulfen dag nog verschi'jdene karke binnen-edrung is en daor zien 'requiem aeternam deo' an-eheven hef. Naor buten ebracht en ter verantworing reupen zol e telkens allene maor 't völgende antwoord hebben: 'Wat bint disse karke eigenlik nog, as zi'j niet de graoven en gedenktekens Gods bint?'

Externe links

Wikimedia Commons Commons: De vrolike wetenschap - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.