Verskil tüsken versys van "Gregoriaanse kalender"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
EmausBot (Oaverleg | bydragen)
K r2.7.2+) (bot aanders: zea:Gregoriaonse kalender
MerlIwBot (Oaverleg | bydragen)
Regel 134: Regel 134:
[[ml:ഗ്രിഗോറിയൻ കാലഗണനാരീതി]]
[[ml:ഗ്രിഗോറിയൻ കാലഗണനാരീതി]]
[[mn:Григорийн тоолол]]
[[mn:Григорийн тоолол]]
[[mr:ग्रेगरीय दिनदर्शिका]]
[[ms:Kalendar Gregory]]
[[ms:Kalendar Gregory]]
[[nah:Gregorio xiuhpōhualli]]
[[nah:Gregorio xiuhpōhualli]]

Versy up 00:54, 10 mrt 2012

De gregoriaanse kelender is een anpassing van de daorveur gebruken juliaanse kelender. 't Wönnen veur 't eers veur-esteld deur de Napolitaanse dokter Aloisius Lilius, en wönnen over-eneumen deur 't Concilie van Trente (1545-1563). Paus Gregorius XIII kon pas in 1582 mit de bolle Inter gravissimas disse kelenderhervorming deurvoeren. Deur 't vortlaoten van 10 dagen wönnen 't begin van de lente weerummebröch tot 21 meert. De weekdagen gungen zonder onderbreking deur, op donderdag 4 oktober volgde vriedag 15 oktober 1582.

't Gemiddelde jaor in de juliaanse kelender was krek 365,25 dagen, mar umdat 't gemiddelde tropische jaor ongeveer 365,2422 dagen is, loop de juliaanse daotum elke duzend jaor ongeveer 7,8 dagen veur.

Um disse ofwieking te verbeteren wönnen 't systeem van schrikkeljaoren an-epas, zodat elk jaortal dat deelbaor was deur 100 van dat mement of an gien schrikkeljaor is, behalven as 't oek deur 400 te delen is. Dat beteken dat bieveurbeeld 1600, 2000 en 2400 schrikkeljaoren bin, mar 1700, 1800, 1900, 2100, 2200 en 2300 neet. 't Gemiddelde gregoriaanse jaor duur zo'n 365,2425 dagen. Per duzend jaor wonnen der daordeur gemiddeld 7,5 dagen verbeterd.

Invoering van de gregoriaanse kalender

In de kattelieke lanen Spanje en Portugal wönnen de gregoriaanse kelender vriewel drek in-evoerd. Aandere katholieke lanen volgden binnen een paor jaor.

In veul protestantse contreien wönnen de nieje kelender pas rond 1700 an-neumen. In Nederlaand han Hollaand, Zeelaand en de zujelijke gewessen de nieje kelender vriewel drek an-eneumen, mar de overigen dungen dit pas in 1700 of in 1701.

De Sovjet-Unie stappen pas in 1918 over op de gregoriaanse kelender. 't Verschil tussen beie kelenders was intussen tot 13 dagen op-elopen, zodat op 31 jannewaori 1918 gelieke 14 febrewaori volgen. Deurdat de Russische revolusie dree maonden veur disse hervorming plaosevunnen had, op 25 oktober 1917, kreeg disse hervorming een vremd gevolg: de eerste herdenking van de Oktoberrevolutie, vanzelf 365 dagen laoter, vuil neet in oktober mar op 7 november.

As leste laand volgen Griekelaand in 1924. Mar partie Oosters-Orthodoxe Karken volgen nog laoter of gebruken oek noen nog de ouwe juliaanse kelender veur de bepaoling van feesdagen.

Maonden

't Jaor van de gregoriaanse kelender is onderverdeeld in 12 maonden.

Nr. Naam Bienaam Duur (dagen)
1 jannewaori louwmaond 31
2 febrewaori sprokkelmaond 28 of 29
3 meert lentemaond 31
4 april gresmaond 30
5 mei bleuimaond 31
6 juni zoemermaond 30
7 juli heuimaond 31
8 augustus oogsmaond 31
9 september harresmaond 30
10 oktober wienmaond 31
11 november slachmaond 30
12 december wientermaond 31