Verskil tüsken versys van "Kuunder (revier)"
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Ofbeelding:Sluis Tjonger 03.JPG|thumb|right|Slusien in de Kuunder]] |
[[Ofbeelding:Sluis Tjonger 03.JPG|thumb|right|Slusien in de Kuunder]] |
||
[[Ofbeelding:De Tjongermolen Mildam 07.JPG|thumb|right|De Kuundermeulen bi'j [[Mildam]]]] |
[[Ofbeelding:De Tjongermolen Mildam 07.JPG|thumb|right|De Kuundermeulen bi'j [[Mildam]]]] |
||
[[Ofbeelding:Taalgrensmonument.jpg|thumb|right|Taelgreensmonument]] |
|||
| ⚫ | |||
De '''Kuunder''' of '''Tsjonger''' ([[Nederlaands|Nederlaans]]: ''Tjonger'' of ''Kuinder'', [[Westlaauwers Frais|Fries]]: ''Tsjonger'') is een [[revier]]tien dat kotbi'j de [[Drenthe|Drentse]] greens leit, et lopt van zuudoost naor zuud-[[Frieslaand]]. |
|||
De Kuunder en de [[Opsterlaanse Kompejonsvaort]] maeken diel uut van de [[Turfroute]]. |
|||
| ⚫ | An et aende van de [[19e eeuw|19e ieuw]] (in |
||
== Geschiedenis == |
|||
| ⚫ | De Kuunder vormt een taelgreens: globaol kan steld wodden dat et [[Freesk|Friese]] taelgebied in et noorden d'r-van leit, en et [[Stellingwarfs]]e taelgebied ([[Nedersaksisch]]) in et zuden d'r-van. Dit is ok de reden dat d'r twie naemen veur etzelde reviertien bin: elk taelgebied het zien eigen naeme. |
||
| ⚫ | An et aende van de [[19e eeuw|19e ieuw]] (in 1886 tot 1888 um percies te wezen) is et middenste diel van de Kuunder kanaliseerd over een lengte van 35 kilemeter, veur de bevordering van de scheepvaort en de ontwaetering. Tegensworig wodt dan ok vaeke spreuken van et Kuunderkenaol. Behalven een peer schiere meanders die isoleerd in netuurterreinen liggen, is der van de oorspronkelik kronkelige weg min overbleven. In et noorden van de oorspronkelike Kuunder liggen hier en daor revierduunties, waorvan de "Kiekenbarg" bi'j [[Ooldehoorn]] de schierste is. |
||
== Sluzen == |
|||
In de Kuunder liggen drie sluzen. Bi'j disse sluzen staon pompen om bi'j lege waeterstaand gebiedsaegen waeter terogge te pompen veur de rekreasievaort. |
|||
| ⚫ | Vrogger mondde de Kuunder uut in de [[Zuderzee]] bi'j et [[Oaveriessel|Overiesselse]] plakkien [[De Kuunder (Stienwiekerlaand)|De Kuunder]]. Deur de anleg van de [[Ofsluutdiek]] en de [[Noordoostpolder|Noordoostpoolder]] is de monding blokkeerd. Waeter uut de Kuunder komt sund die tied tot ofvoer via de Friese boezem, onder aandere deur de spuisluzen in [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en et [[J.L. Hooglandgemael]] bi'j [[Stavoren]]. |
||
== Taelgreens en naeme == |
|||
| ⚫ | De Kuunder vormt een taelgreens: globaol kan steld wodden dat et [[Freesk|Friese]] taelgebied in et noorden d'r-van leit, en et [[Stellingwarfs]]e taelgebied ([[Nedersaksisch]]) in et zuden d'r-van. Dit is ok de reden dat d'r twie naemen veur etzelde reviertien bin: elk taelgebied het zien eigen naemen. In et Fries wodt de naeme Tsjonger veur et reviertien bruukt, in et Stellingwarfs en Nederlaans zowel Tsjonger/Tjonger as ok Kuunder/Kuinder bruukt. |
||
== Uutgaonde verwiezings == |
|||
{{commonscat|Tjonger}} |
|||
*[http://www.stellingwerven.dds.nl/toerisme/tjonger/Tjonger.htm Informaosie over de Kuunder op stellingwerven.dds.nl] |
|||
[[Kattegerie:Stellingwarfs_artikel]] |
[[Kattegerie:Stellingwarfs_artikel]] |
||
Versy up 12:41, 24 feb 2012
De Kuunder of Tsjonger (Nederlaans: Tjonger of Kuinder, Fries: Tsjonger) is een reviertien dat kotbi'j de Drentse greens leit, et lopt van zuudoost naor zuud-Frieslaand.
De Kuunder en de Opsterlaanse Kompejonsvaort maeken diel uut van de Turfroute.
Geschiedenis
An et aende van de 19e ieuw (in 1886 tot 1888 um percies te wezen) is et middenste diel van de Kuunder kanaliseerd over een lengte van 35 kilemeter, veur de bevordering van de scheepvaort en de ontwaetering. Tegensworig wodt dan ok vaeke spreuken van et Kuunderkenaol. Behalven een peer schiere meanders die isoleerd in netuurterreinen liggen, is der van de oorspronkelik kronkelige weg min overbleven. In et noorden van de oorspronkelike Kuunder liggen hier en daor revierduunties, waorvan de "Kiekenbarg" bi'j Ooldehoorn de schierste is.
Sluzen
In de Kuunder liggen drie sluzen. Bi'j disse sluzen staon pompen om bi'j lege waeterstaand gebiedsaegen waeter terogge te pompen veur de rekreasievaort.
Vrogger mondde de Kuunder uut in de Zuderzee bi'j et Overiesselse plakkien De Kuunder. Deur de anleg van de Ofsluutdiek en de Noordoostpoolder is de monding blokkeerd. Waeter uut de Kuunder komt sund die tied tot ofvoer via de Friese boezem, onder aandere deur de spuisluzen in Harlingen en et J.L. Hooglandgemael bi'j Stavoren.
Taelgreens en naeme
De Kuunder vormt een taelgreens: globaol kan steld wodden dat et Friese taelgebied in et noorden d'r-van leit, en et Stellingwarfse taelgebied (Nedersaksisch) in et zuden d'r-van. Dit is ok de reden dat d'r twie naemen veur etzelde reviertien bin: elk taelgebied het zien eigen naemen. In et Fries wodt de naeme Tsjonger veur et reviertien bruukt, in et Stellingwarfs en Nederlaans zowel Tsjonger/Tjonger as ok Kuunder/Kuinder bruukt.
Uutgaonde verwiezings
|
Commons: Kuunder (revier) - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden. |