Monaarchie

Donkergruin: konstitusjonele monaarchie
Lichtgruin: heuren bie t Gemainebest
Oranjerood: halfkonstitusjonele monaarchie
Rood: absolute monaarchie
Rôze: subnasjonoale monaarchie

n Monaarchie is van oorsprong n regeernsvörm woarbie de haile maacht bie ain persoon ligt. t Woord is n soamenstellen van de Griekse woorden monos (ain) en arkein (heersen), dus aiglieks n regeernsvörm woarbie t laand deur ain femilie (van oadel) regeerd wordt. De tegenhonger van n monaarchie is n republiek (vanoet t Latain: res publica = 'algemaine zoak'), n regeernsvörm woarbie de maacht angoal veur n bepaarkte tied opdruigen wordt aan ain of meerdere personen. In n monaarchie is t laaiderschop maisttieds aarfelk, n poar veurbeelden van monaarchien woarbie t stoatsheufd wel kozen wordt binnen Malaizie en Vatikoanstad.

n Laand mit n monaarchie as regeernsvörm hait n vôrstendom. De maiste monaarchien binnen keunenkrieken. Der binnen ook oetzunderens:

• Monako en Liechtenstein binnen prinsdommen.
• Luxembörg is n grootheertogdom.

Soorten monaarchien

Kaaizerriek Keunenkriek Sultanoat Vôrstendom

Grootheertogdom Heertogdom Groafschop

Zai ook

• t Nederlaandse keunenshoes