Verskil tüsken versys van "Windmölle"

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
K spellen / verbugen
Regel 7: Regel 7:
|}
|}


'''Windmölle''' bunt [[mölle]]s dee den beweagingskraft van de loch ([[Wiend|wind]]) umzet in dri-jenden-kraft van de wieken, dee dan nuttig kan wödden ebruukt, bi-jveurbeeld veur et opwekken van [[elektriciteit]], et moalen van [[graon|groan]], et verploatsen van woater of aandere toaken.
Ne '''windmölle''' is ne [[mölle]] dee den beweagingskracht van de loch ([[Wiend|wind]]) umzet in dreajenden krach van de wieken, dee dan nuttig kan wödden ebruukt, bi-jveurbeeld veur et opwekken van [[elektriciteit]], et malen van [[graon|groan]], et verplaatsen van water of aandere taken.


==Heufdsoorten==
==Heufdsoorten==
Bi-j windmölle kuj 2 heufdsoorten onderscheiden:
Bi-j windmöllens kuj 2 heufdsoorten onderscheiden:
* De ni-jerwetse windmölle dee ebouw bunt umme elektriciteit op te wekken, zee hierveur et artikel [[windturbine]].
* De ni-jerwetse windmölle dee ebouwt bunt umme elektriciteit op te wekken, zee hierveur et artikel [[windturbine]].
* De olderwetse windmölle. Den reste van dit artikel geet oaver dit soort.
* De olderwetse windmölle. Den rest van dit artikel geet oaver dit soort.


==Tradisionele windmölle==
==Tradisionele windmölle==
Wi-j künt de volgende soorten onderscheiden, ongeveer in riege van untwekkeling in den löp der eeuwn:
Wi-j künt de volgende soorten onderscheiden, ongeveer in riege van untwekkeling in de löppe van de eeuwn:
*Underkruuiers:
*Underkruuiers:
** [[Tjasker]]s;
** [[Tjasker]]s;
** [[Spinnekopmölle]]s;
** [[Spinnekopmölle]]s;
** Half-eslotten of oppen [[staandermölle]]s (windmölle woarvan den kaste kan dri-jen rundumme nen spille (staanderd));
** Half-eslotten of oppen [[stoandermölle]]s (windmölle woarvan de kaste kan dreajen rundumme nen spil (stoanderd));
** [[Wipmölle]]s (deuruntwekkeling van den staandermölle);
** [[Wipmölle]]s (deuruntwekkeling van de stoandermölle);
** [[Paltrokmölle]]s (holtzaag-windmölle mit holten rumpe van et soort underkruuier).
** [[Paltrokmölle]]s (holtzaag-windmölle mit holten rumpe van et soort underkruuier).
* [[Boavenkruuier]]s (mölle woarvan enkel den keppe deur kruuien (dri-jen) op den wind wödt ezet):
* [[Boavenkruuier]]s (mölle woarvan enkel den kap deur kruuien (dreajen) op den wind wödt ezet):
** [[Toornmölle]]s (windmöle van middeleeuwsen eursprong mit runden opgemetselden rumpe);
** [[Toornmölle]]s (windmölle van middeleeuwsen eursprong mit runden opgemetselden rumpe);
** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[groandzeiler]]s;
** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[groandzeiler]]s;
** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[bargmölle|barg-]]of [[walmölle]] of [[beltmölle]]s;
** Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) [[bargmölle|barg-]]of [[walmölle]] of [[beltmölle]]s;
** [[Stellingmölle]]s (woarunder steen' runden en 8- of 6kantigen soorten) (windmölle mit rundumme den rumpe nen stelling veur kruuien, vängen en bedeenen van den zeilen).
** [[Stellingmölle]]s (woarunder steen' runden en 8- of 6kantigen soorten) (windmölle mit rundumme den rumpe ne stelling veur kruuien, vangen en bedenen van de zeilen).


Mölle in et algemeen kunt ok wöden underscheiden noar den verrichting of et product:
Mölle in et algemeen kunt ok wödden underscheiden noar et wark dat ze doot of et produkt:
*[[beukmölle]]
*[[beukmölle]]
*[[Schorsmölle|Eekmölle]]
*[[Schorsmölle|Eekmölle]]
Regel 40: Regel 40:
*[[zaagmölle]]
*[[zaagmölle]]


In den [[Golden Eeuwe]] was den [[Zaanstreke]] nen unmundig industrieel möllegebeed. Doezenden windmölle zaagden et holt uut [[Scandinavië]] veur den skeepsbouw, en veur den papierindustrie dee vanof [[1650]] opbloojden - tot 1795 bleaven den papiermölle dri-jen. Dee mölle moalden den polders dröge, zie moalden schoon woater veur productiedoolenden van groten deepte umhoog, zie moalden et groan uut den Oostzeelaanden. Zie moalden zönnebloompitten en zie moalden et lienzoad tot ollie veur den toon al unmundigen varfindustrie ([[ollievarf]]).
In de [[Golden Eeuwe]] was de [[Zaanstreake]] n unmundeg industrieel möllegebeed. Doezenden windmölle zaagden et holt uut [[Skandinavië]] veur den skeepsbouw, en veur de papierindustrie dee vanof [[1650]] opbleujden - tot 1795 bleaven de papiermöllens dreajen. Dee möllens maalden den polders dreuge, zie maalden schoon water veur produktiedoolenden van grote deepte umhoge, zie maalden et groan uut de Oostzeelaanden. Zie maalden zönnebloompitten en zie maalden et lienzoad tot ollie veur den toon al unmundige grote varfindustrie ([[ollievarf]]).


==Veulwiekigen "Amerikaansen" windmölle==
==Veulwiekegen "Amerikaanse" windmölle==
[[Ofbeelding:Amerikaansewindmolen1.jpg|thumb|300px|Dizzen “Amerikaansen windmölle” in Freeslaand steet uut den windgedri-jd deur middel van den windvoan.]]
[[Ofbeelding:Amerikaansewindmolen1.jpg|thumb|300px|Dizze “Amerikaanse windmölle” in Freeslaand steet uut de wind edreajd deur middel van den windvoan.]]
Op wat ploatsen in Nederlaand stoan nog veulwiekige mölle dee hier te laande wal an-eduud wödt mit den beneuming Amerikaansen windmölle. Dit soort is midden 19den eeuwe in de Veraenigden Stoaten untwekkeld um waater op te pumpen uut de boadem, en teggen et ende van dee eeuwe in Nederlaand in-evoerd veur polderbemoaling. Nen windvoan zörgt doarveur dat den mölle altied op dne wind steet. Den mölle warkt al bi-j nen laegen windsnelheid, moar blek minder good bestaand teggen storm.
Op wat plaatsen in Nederlaand stoat nog veulwiekege möllens dee hier te laande wal an-eduud wödt mit de benaming Amerikaanse windmölle. Dit soort is midden 19de eeuwe in de Veraenegde Stoaten untwekkeld um water op te pumpen uut de boadem, en teggen et ende van dee eeuwe in Nederlaand in-evoerd veur polderbemoaling. Nen windvoan zörgt doarveur dat den mölle altied op de wind steet. De mölle warkt al bi-j ne laege windsnelheid, moar blek minder good bestaand teggen storm.


==Dri-jrichting==
==Dreajrichting==
Den tradisionelen windmölle dri-jen mit den [[gevlögt|wieken]] teggen de wiezers van den klökke in as men veur den mölle mit et gezichte noar den wieken steet. Proofundervindelek hefhebt zie vrögger untdekt dat op dizzen wieze dee mölle et beste dri-jen. Nen verkloaring hierveur is dat bi-j nen ruimende wind de molen dan langer goed blijft doordraaien. Oorzaken van een mangs ruumende wind bunt dat den [[Leagedrökgebeed]]en op et noordelek halfrond mangsmoal van west noar oost trekt. Noa passiering van et wermtefront ruumt den wind dan. Doarnoast vult den wind op et Noordelek halfrond bi-j windvloagen magsmoal ruumend in. Weliswoar krump den wind bi-j noadering van nen wermtefront, moar mangsmoal geet dit soamen mit weinig wind.
De tradisionele windmölle dreajen mit de [[gevlöcht|wieken]] teggen de wiezers van de klökke in as i'j veur de mölle stoat mit et gezichte noar de wieken. Proofundervindelek hebt zie vrögger untdekt dat op dizze wieze de mölle et beste dreajen. Nen verkloaring hierveur is dat bi-j ne rumende wind de mölle dan langer good blif deurdreajen. Oorzaken van een rumende wind bunt dat de [[Leagedrökgebeed]]en op et noordelek halfrond mangsmoal van west noar oost trekt. Noa passering van et warmtefront ruumt den wind dan. Doarnoast völt den wind op et Noordelek halfrond bi-j windvloagen magsmoal rumend in. Weliswoar krump den wind bi-j noadering van n warmtefront, moar mangsmoal geet dit samen mit weineg wind.


Andere, minder geleufweerdige verkloaringen wödden ok egeaven, zoas dat de meeste möllenoars rechtshaandig bunt. Deur dizzen dri-jrichting künt zie bi-j et opzeilen dee lussen van et zeil mit den rechterhand um de kikkers op den [[roeden|roe]] leggen. Nen andere verkloaring geet doar vanuut dat dee mölle bunt untstoan uut de handmölle dee deur rechtshandige leu bedeend wödden. Hierbi-j dri-jden den boavensten stene teggen de wiezers van den klökke in en bi-j den eersten windmölle mit 1 koppel [[moalstool|moalsteen']], den [[staandermölle]], dri-jt dizzen ok teggen de wiezers van den klökke in as de wieken dat ok doon. Dee handmölle wödden echter op-evolgd deur woateran-edreaven mölle mit zowal links- as rechtsdri-jenden möllesteen'.
Andere, minder geleufweerdege verkloaringen wodt ok egeaven, zoas dat de meeste möllenoars rechtshandeg bunt. Deur dizzen dreajrichting könt zie bi-j et opzeilen de lussen van et zeil mit den rechterhand um de kikkers op de [[roeden|roe]] leggen. Ne andere verkloaring geet doar vanuut dat de möllens bunt untstoan uut de handmölle dee deur rechtshandege leu bedeend wödden. Hierbi-j dreajden den boavensten steen teggen de wiezers van de klökke in en bi-j de eerste windmölle mit 1 koppel [[moalstool|moalsteen']], de [[stoandermölle]], dri-jt dizzen ok teggen de wiezers van de klökke in as de wieken dat ok doot. Dee handmölle wödden echter op-evolgd deur wateran-edreaven möllens mit zowal links- as rechtsdreajende möllestenen.


Bi-j den [[windturbine]] dri-jt op et [[Noordelek halfrond]] dee rotor(blaede) teggen de wiezers van den klökke in, umdat dit nen hogeren warking hef.
Bi-j de [[windturbine]] dreajt op et [[Noordelek halfrond]] de rotor(blaede) teggen de wiezers van de klökke in, umdat dit nen hogere warking hef.


==Begrippen==
==Begrippen==
;[[Binnenkruuier]]
;[[Binnenkruuier]]
:mölle, zoas den [[toornmölle]], dee van binnenuut op den wind wödt gekruud (gedri-jd).
:mölle, zoas de [[toornmölle]], dee van binnenuut op den wind wöd gekruud (edrea-jd).
;[[Boavenkruuier]]
;[[Boavenkruuier]]
:nen windmölle woarbi-j allenig den keppe mit et wiekenkruus in et horizontoale vlak kunt dri-jen.
:ne windmölle woarbi-j allenig de kappe mit et wiekenkruus in et horizontoale vlak kunt dreajen.
;[[Boavenkruuier|Buutenkruuier]]
;[[Boavenkruuier|Buutenkruuier]]
:boavenkruuier, diee an den buutenkante mit nen holten steert op den wind wödt ekruud (gedri-jd).
:boavenkruuier, dee an de butenkante mit nen holten start op den wind wöd ekruud (edreajd).
;[[Boavenwiel]]
;[[Boavenwiel]]
:wiel dat um den boavenasse van den mölle zit en woarumhen den vange (zee vange) zit um den mölle te remmen.
:wiel dat um de boavenasse van de mölle zit en woarumhen den vang (zee vang) zit um de mölle te remmen.
;[[Kollergänge]]
;[[Kollergänge]]
:in nen [[olliemölle]]: twee runddri-jenden, verticoal lopende kantsteen' dee oaver nen runden, horizontoalen stene dri-jt um zoad te pletten.
:in ne [[olliemölle]]: twee runddreajende, verticoal lopende kantsteen' dee oaver nen runden, horizontoalen steen dri-jt um zoad te pletten.
;[[Könningsspille]], verticoalen heufdasse
;[[Könningsspille]], verticoalen heufdasse
;[[Kruuien (windmölle)|Kruuien]]
;[[Kruuien (windmölle)|Kruuien]]
:wiekenkruus rechte op den wind zetten.
:wiekenkruus rechte op den wind zetten.
;[[Kruuipad]]
;[[Kruuipad]]
:runden holten rengbalke woarop nen [[tjasker]] op dne wind wödt ekruud.
:runden holten rengbalk woarop nen [[tjasker]] op de wind wöd ekruud.
;[[Boavenkruuier#TSoorten kroewark|Kroewark]]
;[[Boavenkruuier#Soorten kroewark|Kroewark]]
:inwendig mechaniek woar den keppe van den mölle met op den wind dri-jt.
:inwendeg mechaniek woar de kappe van de mölle met op den wind dri-jt.
;[[Luuwark]]
;[[Luuwark]]
:Inrichting veur et ophiesen van zakken groan
:Inrichting veur et ophiesen van zakken groan
;[[Moalstool]]
;[[Moalstool]]
:moalinrichting, woarin den moalsteen'
:moalinrichting, woarin de moalsteen'
;[[Stelling (stellingmölle)|Stelling]], umoop, zwichtstelling, galleri-je, goanderi-je of balie
;[[Stelling (stellingmölle)|Stelling]], umoop, zwichtstelling, galleri-je, goanderi-je of balie
:runden hekwark rundumme nen [[stellingmölle]], woarop den möllenaor den mölle bedeent.
:rund hekwark rundumme ne [[stellingmölle]], woarop den mölder de mölle bedeent.
;[[Underkruuier]]
;[[Underkruuier]]
:mölle, zoas den [[staandermölle]], [[wipmölle]] en [[paltrokmölle]], woarvan de helen rumpe deur kruuien op den wind kan wödden gezet.
:mölle, zoas de [[stoandermölle]], [[wipmölle]] en [[paltrokmölle]], woarvan den helen romp deur kruuien op den wind kan wödden gezet.
;[[Vang (windmölle)|Vang]]
;[[Vang (windmölle)|Vang]]
:remconstruksie in nen windmölle dee um et boavenwiel griept um et wiekenkruus stille te zetten; vergeliekboar mit nen trommelremme.
:remconstruksie in ne windmölle dee um et boavenwiel grip um et wiekenkruus stille te zetten; vergeliekboar mit nen trommelrem.
;[[Gevlögt|Wiekenkruus]] of gevlögt
;[[Gevlöch|Wiekenkruus]] of gevlöcht
:assekoppe mit veer hoaks op mekaar stoanden wieken.
:assekoppe mit veer hoaks op mekaar stoande wieken.
;[[Zelfzwichter|Zelfzwichting]]
;[[Zelfzwichter|Zelfzwichting]]
:konstruksie van drai-jboaren holten kleppen in de wieken van nen mölle, dee den zeilen vervangt en zich anpassen an den windsnelheid.
:konstruksie van dreajboare holten kleppen in de wieken van ne mölle, dee de zeilen vervangt en zich anpast an de windsnelheid.
;[[Zwichten]]
;[[Zwichten]]
:et anpassen van den zeilvuuring op den wieken i.v.m. den windstarkte. Bi-j stearkeren wind: zeil minderen, bi-j zwakkeren wind: meer zeil spannen.
:et anpassen van de zeilvuuring op de wieken i.v.m. de windstarkte. Bi-j stearkeren wind: zeil minderen, bi-j zwakkeren wind: meer zeil spannen.


==Windmölle in Nederlaand==
==Windmölle in Nederlaand==
Veul mölle bi-j mekaar bunt doar under meer in:
Völle möllens bi-j mekare bunt der under meer in:
* [[Kinderdiek]]
* [[Kinderdiek]]
* [[Zaanse Schans]]
* [[Zaanse Schans]]
* [[Scharmer (drögmakeri-je)|Schermer]]
* [[Scharmer (dreugmakeri-je)|Schermer]]
* Den [[Schiedamse mölle|Schiedamse stellingmölle]] bunt de grootsten mölle ter weald
* De [[Schiedamse mölle|Schiedamse stellingmöllens]] bunt de grootste möllens ter weald
* In Leiden bunt 9 mölle
* In Leiden bunt 9 möllen


==Wettensweerdegheden==
==Trivia==
Den hoogsten 'windmölle' in Nederlaand is [[Den Nolet]], dee 42 m hoge is en in [[Schiedam]] steet, moar eigenlek nen op nen windmölle liekende windturbine is. Den neet meer bestoanden mölle "Den Aorend" in Rotterdam was den hoogsten klasseeke mölle, 41 m hoge mit nen [[gevlög]] van 27,5 m.
De hoogste 'windmölle' in Nederlaand is [[Den Nolet]], dee 42 m hoge is en in [[Schiedam]] steet, moar eigenlek ne op ne windmölle liekende windturbine is. De neet meer bestoande mölle "Den Aorend" in Rotterdam was de hoogste klasseeke mölle, 41 m hoge mit nen [[gevlöch]] van 27,5 m.


De oudst bekende en onbetwistbare windmolenvermeldingen in Nederland dateren van ca. 1180. Waarschijnlek waren dit [[standerdmolen]]s.
De oldst bekende en onbetwistboare windmöllenvermeldingen in Nederland dateert van rond 1180. Waarschienlek waren dit [[stoandedmölle]]s.


==[[Nedersaksisch]]==
==[[Nedersaksisch]]==
Regel 113: Regel 113:
== Uutgoande verwiezingen ==
== Uutgoande verwiezingen ==
* [http://www.sincfala.be/praktische_info/OMD2006/OMD2006_windmolens.htm Beskrieving windmölle]
* [http://www.sincfala.be/praktische_info/OMD2006/OMD2006_windmolens.htm Beskrieving windmölle]
* [http://www.molens.nl/ Webstee van vereaniging Den Hollaandschen Mölle]
* [http://www.molens.nl/ Webstea van vereaneging De Hollaandsche Mölle]
* [http://www.molendatabase.nl/ Den Mölledatabase ]
* [http://www.molendatabase.nl/ Den Mölledatabase ]
* [http://www.stichting-kinderdijk.nl/ Stichting Weadarfgood Kinderdiek]
* [http://www.stichting-kinderdijk.nl/ Stichting Weadarfgood Kinderdiek]

Versy up 21:20, 27 nov 2009

De Wieker Meule in De Wiek, Drenthe
Windmölle in Spanje (in et verhoal van Don Quichote wödden zie mit reuzen vergelekken)
Windmölle in West-Siberië rundumme 1910

Ne windmölle is ne mölle dee den beweagingskracht van de loch (wind) umzet in dreajenden krach van de wieken, dee dan nuttig kan wödden ebruukt, bi-jveurbeeld veur et opwekken van elektriciteit, et malen van groan, et verplaatsen van water of aandere taken.

Heufdsoorten

Bi-j windmöllens kuj 2 heufdsoorten onderscheiden:

  • De ni-jerwetse windmölle dee ebouwt bunt umme elektriciteit op te wekken, zee hierveur et artikel windturbine.
  • De olderwetse windmölle. Den rest van dit artikel geet oaver dit soort.

Tradisionele windmölle

Wi-j künt de volgende soorten onderscheiden, ongeveer in riege van untwekkeling in de löppe van de eeuwn:

  • Underkruuiers:
  • Boavenkruuiers (mölle woarvan enkel den kap deur kruuien (dreajen) op den wind wödt ezet):
    • Toornmölles (windmölle van middeleeuwsen eursprong mit runden opgemetselden rumpe);
    • Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) groandzeilers;
    • Ronden steen' (of 8- of 6kante holten) barg-of walmölle of beltmölles;
    • Stellingmölles (woarunder steen' runden en 8- of 6kantigen soorten) (windmölle mit rundumme den rumpe ne stelling veur kruuien, vangen en bedenen van de zeilen).

Mölle in et algemeen kunt ok wödden underscheiden noar et wark dat ze doot of et produkt:

In de Golden Eeuwe was de Zaanstreake n unmundeg industrieel möllegebeed. Doezenden windmölle zaagden et holt uut Skandinavië veur den skeepsbouw, en veur de papierindustrie dee vanof 1650 opbleujden - tot 1795 bleaven de papiermöllens dreajen. Dee möllens maalden den polders dreuge, zie maalden schoon water veur produktiedoolenden van grote deepte umhoge, zie maalden et groan uut de Oostzeelaanden. Zie maalden zönnebloompitten en zie maalden et lienzoad tot ollie veur den toon al unmundige grote varfindustrie (ollievarf).

Veulwiekegen "Amerikaanse" windmölle

Dizze “Amerikaanse windmölle” in Freeslaand steet uut de wind edreajd deur middel van den windvoan.

Op wat plaatsen in Nederlaand stoat nog veulwiekege möllens dee hier te laande wal an-eduud wödt mit de benaming Amerikaanse windmölle. Dit soort is midden 19de eeuwe in de Veraenegde Stoaten untwekkeld um water op te pumpen uut de boadem, en teggen et ende van dee eeuwe in Nederlaand in-evoerd veur polderbemoaling. Nen windvoan zörgt doarveur dat den mölle altied op de wind steet. De mölle warkt al bi-j ne laege windsnelheid, moar blek minder good bestaand teggen storm.

Dreajrichting

De tradisionele windmölle dreajen mit de wieken teggen de wiezers van de klökke in as i'j veur de mölle stoat mit et gezichte noar de wieken. Proofundervindelek hebt zie vrögger untdekt dat op dizze wieze de mölle et beste dreajen. Nen verkloaring hierveur is dat bi-j ne rumende wind de mölle dan langer good blif deurdreajen. Oorzaken van een rumende wind bunt dat de Leagedrökgebeeden op et noordelek halfrond mangsmoal van west noar oost trekt. Noa passering van et warmtefront ruumt den wind dan. Doarnoast völt den wind op et Noordelek halfrond bi-j windvloagen magsmoal rumend in. Weliswoar krump den wind bi-j noadering van n warmtefront, moar mangsmoal geet dit samen mit weineg wind.

Andere, minder geleufweerdege verkloaringen wodt ok egeaven, zoas dat de meeste möllenoars rechtshandeg bunt. Deur dizzen dreajrichting könt zie bi-j et opzeilen de lussen van et zeil mit den rechterhand um de kikkers op de roe leggen. Ne andere verkloaring geet doar vanuut dat de möllens bunt untstoan uut de handmölle dee deur rechtshandege leu bedeend wödden. Hierbi-j dreajden den boavensten steen teggen de wiezers van de klökke in en bi-j de eerste windmölle mit 1 koppel moalsteen', de stoandermölle, dri-jt dizzen ok teggen de wiezers van de klökke in as de wieken dat ok doot. Dee handmölle wödden echter op-evolgd deur wateran-edreaven möllens mit zowal links- as rechtsdreajende möllestenen.

Bi-j de windturbine dreajt op et Noordelek halfrond de rotor(blaede) teggen de wiezers van de klökke in, umdat dit nen hogere warking hef.

Begrippen

Binnenkruuier
mölle, zoas de toornmölle, dee van binnenuut op den wind wöd gekruud (edrea-jd).
Boavenkruuier
ne windmölle woarbi-j allenig de kappe mit et wiekenkruus in et horizontoale vlak kunt dreajen.
Buutenkruuier
boavenkruuier, dee an de butenkante mit nen holten start op den wind wöd ekruud (edreajd).
Boavenwiel
wiel dat um de boavenasse van de mölle zit en woarumhen den vang (zee vang) zit um de mölle te remmen.
Kollergänge
in ne olliemölle: twee runddreajende, verticoal lopende kantsteen' dee oaver nen runden, horizontoalen steen dri-jt um zoad te pletten.
Könningsspille, verticoalen heufdasse
Kruuien
wiekenkruus rechte op den wind zetten.
Kruuipad
runden holten rengbalk woarop nen tjasker op de wind wöd ekruud.
Kroewark
inwendeg mechaniek woar de kappe van de mölle met op den wind dri-jt.
Luuwark
Inrichting veur et ophiesen van zakken groan
Moalstool
moalinrichting, woarin de moalsteen'
Stelling, umoop, zwichtstelling, galleri-je, goanderi-je of balie
rund hekwark rundumme ne stellingmölle, woarop den mölder de mölle bedeent.
Underkruuier
mölle, zoas de stoandermölle, wipmölle en paltrokmölle, woarvan den helen romp deur kruuien op den wind kan wödden gezet.
Vang
remconstruksie in ne windmölle dee um et boavenwiel grip um et wiekenkruus stille te zetten; vergeliekboar mit nen trommelrem.
Wiekenkruus of gevlöcht
assekoppe mit veer hoaks op mekaar stoande wieken.
Zelfzwichting
konstruksie van dreajboare holten kleppen in de wieken van ne mölle, dee de zeilen vervangt en zich anpast an de windsnelheid.
Zwichten
et anpassen van de zeilvuuring op de wieken i.v.m. de windstarkte. Bi-j stearkeren wind: zeil minderen, bi-j zwakkeren wind: meer zeil spannen.

Windmölle in Nederlaand

Völle möllens bi-j mekare bunt der under meer in:

Wettensweerdegheden

De hoogste 'windmölle' in Nederlaand is Den Nolet, dee 42 m hoge is en in Schiedam steet, moar eigenlek ne op ne windmölle liekende windturbine is. De neet meer bestoande mölle "Den Aorend" in Rotterdam was de hoogste klasseeke mölle, 41 m hoge mit nen gevlöch van 27,5 m.

De oldst bekende en onbetwistboare windmöllenvermeldingen in Nederland dateert van rond 1180. Waarschienlek waren dit stoandedmölles.

Nedersaksisch

Zee ok

Uutgoande verwiezingen


Wikimedia Commons Commons: Windmölle - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.