Naar inhoud springen

Kontinint

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Indieling van de wareld in kontininten.

n Kontinint is n grote laandmassa op Eerde die niet of aost niet mit angere laandmassa's verboenden is. Ierbij wort allienig elet op laand in waoter, niet op de waoterdiepte, ongerziese bargroggen of t kontinintaol plat. Op aarde eaw je, erangskikt van groot naor klean, de volgende kontininten: Eurazië (bestaonde eut de warelddielen Azië in Europa), Afrika, Amerika (Noord-Amerika, Zuid-Amerika), Antarktika in Australië.[1]

Eilaand, skiereilaand in warelddiel

[bewark | bronkode bewarken]

n Laandmassa die te klean is om n kontinint enuumd te worren, is n eilaand. Over t algemien wort Gruunlaand ezien as t grootste eilaand in Australië (vier keer zo groot) as t kleanste kontinint. n Kleane laandmassa die via n vrij kleane laandingte mit n angere laandmassa verboenden is, iet n skiereilaand.

t Woord kontinint wort soms verward mit warelddiel, maar n warelddiel is n geopolitieke indieling in gien geologiese indieling. Soms is n warelddiel bijna gelik an n kontinint, zo as t geval is bij Afrika. Soms is n warelddiel n diel van n kontinint, zo as t warelddiel Europa dat diel eutmaakt van t kontinint Eurazië.

As de Britten t over t vastelaand van Europa eawen, dan zeggen ze miestal "the Continent".

Volgens de gebreukelike definisie binnen Noord-Amerika in Zuid-Amerika aparte kontininten. Ze binnen allebeie groot genoeg in ze binnen allienig maar duur n smalle laandingte mit enkanger verboenden. Ok Afrika geldt as n apart kontinint. t Kontinint Eurazië is eskeien van Afrika duur t Suezkanaol.

De grins van de twie Amerika's in de grins van Afrika liggen niet krek vast. Je kunen zeggen dat t Panamakanaol (tussen Noord- in Zuid-Amerika) in t Suezkanaol (tussen Eurazië in Afrika) tot gevolg eawen dat de kontininten ge-iel duur waoter van enkanger eskeien binnen. De grins lopt dan duur de duur minsen emaakte kanaolen. As je venen dat n kunstmaotige waoterweg niet mietelt, dan wort de grins de plekke waor de laandingte t smalst is (dat is ongeveer t zelfde) of, om praktiese redenen, bij n laandgrins (dus tussen Panama in Kolombia in tussen Israël in Egypte).

Angere definisies

[bewark | bronkode bewarken]

Der worren ok dubbelkontininten onderskeien zo as Amerika (Noord- in Zuid-Amerika samen) in zelfs superkontininten zo as Afrika-Eurazië. Vuurbielden van superkontininten in de loop van de geskiedenis van de aarde bin Rodinia, Pannotia, Pangea, Laurazië in Gondwana.

Rifferensies

[bewark | bronkode bewarken]
  1. britannica.com
Dit artikel is eskreaven in et urkersk, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.