Naar inhoud springen

Peking

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Beijing")
Indrok van veurname gebouwen in Peking, modern en traditioneel deur mekaar.
Kaart China met Peking in et rood

Peking (ok wal es skrevven as Beijing) is de heuvdstad van China. Der wont meer as 22 miljoen leu, woarmet as et de drokste heuvdstad van de weerld is en een-noa-grötste stad van China op Sjanghai noa. Et lig in Noord-China en wördt as gemeente rechtstreeks bestuurd deur de Stoatsroad. Biej mekaar hef et 16 stadsdelen, boetenwieken en landelike strekken. Peking lig veural inklemd tusken de Provincie Hebei, behalve in et zuudoosten; doar lig et an de Provincie Tianjin. Biej mekaar maakt de dree strekken de megastad Jingjinji, de nationale heuvdstrek van China.

As weerldstad is Peking een van de veurnaamste sties veur kultuur, diplomatiek, politiek, geldzaken, handel en ekonomie, onderwies, onderzeuk, sproak, toerisme, media, sport, wettenschop, technologie, vervoer en kunst. De meeste stoatsbedrieven zit der. Ok de meeste Fortune 500-weerldbedrieven en de veer grötste financiële instituties van de weerld wat bezit angeet.

Peking is ok een onmundig veurnaam knooppunt veur de nationale spoorweagen, autobanen en hogesnelheidstreinen. Veur de COVID-19-pandemie was de Internationale Lochthaven van Peking de drokste lochthaven van Azië (2009-2019) en de tweede-drokste van de weerld. Pekings tweede internationale lochthaven, Daxing, hef et grötste lochthavengebouw oet een stuk van de weerld.

In Peking stoat bouwsels in moderne en traditionele stielen deur mekaar. Et ene deel van de stad geet regelmoatig op de schup um et met de tied met te kriegen, et andere hef nog traditionele hutong-districten. Met dreedoezend joar geschedenis is Peking ene van de oaldste steaden van de weerld. As leste van de Veer Grote Olde Heuvdsteaden van China is Peking al achthonderd joar et politieke middelpunt van et land. Vanof de 11e eeuw was et zo'n betken doezend joar lang een van de grötste steaden van de weerld. An dree kanten inklemd tusken beargen en met stearke binnen- en boetenmuren was Peking hoast onoaverwinnelik en dus de beste stie veur 'n keizer um te wonnen. Doarmet wör et de keizerlike heuvdstad. Deur de hele stad zint opsmukkerige paleizen, tempels, parken, heuve, graftomben, muren en poorten te vinden. Peking komt alle joaren heup toeristen op of. In 2018 mos Peking enkel Sjanghai veur zich loaten as best-verdenende toeristenstad. Wieders stoat der in Peking nog heel wat nationale monumenten en museums. Et hef zövven UNESCO Wearldearfgoodsties: de Verböaden Stad, 'n Hemmelsen Tempel, et Zommerpaleis, de Mingtomben, et grottenstelsel van Zjoekoetsjeng, delen van de Chinese Muur en et Grote Kanaal. Doar komt nen hoop toeristen op of. Ook de Siheyuan-huuskes en de krappe hutong-ströatkes trekt völ bekieks.

Pekings open universiteiten maakt meer as een-viefde oet van China's Dubbele Eersteklas Bouw-universiteiten. Völ der van stoat stöadig en strak in de rangliesten veur beste universiteiten van de weerld. In Pekings Zhongguancun-strek doot ze veurop lopen met wettenschoppelike en technische ontwikkelingen, mer ok in ondernemmerschop. Seed at et de liest gef, steet Peking op nommer een van de Nature Index veur meeste onderzeuken wat der alle joaren oetkomt. De stad hef meerdere internationale en landsbrede sportgadderingen organiseerd, zo as de Olympische Zommerspöllen van 2008 en de Olympische Paralympische Spöllen van datzelfde joar. In 2022 was Peking de eerste stad wat ooit ook de Winterspöllen organiseren moch noa de Zommerspöllen.

Wieders zit in Peking 175 boetelandse ambassades en de heufdkantoren van heel wat organisaties, zo as de Aziatische Investeringsbank veur Infrastructuur (AIIB), de Sjanghaise Samenwearkingsorganisatie, et Ziederoutefonds, de Chinese Akademie veur Wetenschoppen, Chinese Ingenieursakademie, Akademie veur Geesteswettenschoppen, Centrale Akademie veur de kunsten, de Drama-akademie, et konservatorium en et Chinese Rode Kruus.