Westfrais
t Westfrais is de toal van de Westfraise bevôlken in Westfraislaand. t Is n soort tuzzentoal van t Frais en t Hollaands. t Westfrais mout nait verwaard worden mit de etnologische vertoalde woord veur de Fraise toal annex t Westerlaauwers Frais, West Frais (zai ook doar veur aandere begrippen soamensteld oet de woorden 'west' en 'Frais').
Deur t ontstoan van de Zuderzee en de loatere viskerij en haandel tuzzen de hoavens van de Zuderzee is t Westfrais in toalgebroek onder invloud wèst van de Leegsaksische zuderzeedialekten, môr ook deur de staarke baand mit t gewest Hollaand, en ook wel Zeelaand is t ook onder invloud west van dizze dialekten. t Westfrais wordt vandoag de dag zain as n dialekt van t Nederlaands.
Woorden[bewark | bronkode bewarken]
| Frais | Toal / swoar dialekt | Staark dialekt | Licht dialekt | Grunnegs |
| ien | ien | ien | ien/één | ain |
| twa | twei | twei | twee | twij |
| trije | trìe | drie | drie | drij |
| wat | wes | wat | wat | wat |
| lyts | lutke/lutje | lutje/kloin | kloin/klein | lutke/lutje |
| glydsbaan | glisbaan | glisbaan/glaibaan | glaibaan/glijbaan | glidskeboan |
| oars | aârs | aârs | anders | aans |
| sjen litte | zien leite | zien leite | zien laten | zain lôten |
| fierder | vedder | vedder | vedder | wieder |
| nee | nei | nei | nei/nee | nee |
| nei | nei | nei | naar | noar |
| net | neit | nie/niet | niet | nait |
| skip | skip | skip/skap | skap | schop |
| blyn | blaind | blind | blind | blaind |
| búk | bûk | bûk/buk | buik | lief |
| thús | thús | thuis | thuis | thoes |
| blom | blom | bloem | bloem | blom/bloum |
| swipe | zwuup | zwuup/zweep | zweep | swip |
Schrieveraai[bewark | bronkode bewarken]
Ien Westfraise toal verschient t kertoalblad Skroivendevort, oetgeven deur stichten Creatief Westfries. Ok bin d'r vier Wesrfraise schrieversgroepen: Hoogkarspel, Hoogwold, Langediek en Veenhoezen.
Je gane in buiten
met de hond an de loin.
Je banjere zô saampies.
Wat is dat toch foin.
Deur blare zô prachtig
op 't groene tepoit.
Dat komt deur de herrest,
die heb ze deer loid.
't Zontje dat tovert
'n sprookie, zô jent.
Dat maakt alle kleure
zô sterk en petént.
Oet t gedicht 'Hondeweer' deur Joke Sijs oet Hoogwold, in Skroivendevort, 33 jg., nr. 3, des. 2021