Zaodplaanten

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Vetblad (Pinguicula vulgaris)

Zaodplaanten bin de levende plaanten waorbie de seksuele voortplaanting gebeurt mit zaojen. De zaodplaanten kunnen behaandeld wonnen in de rang van stamme (phylum) of superstamme, onder de naam Spermatophyta. De Heukels, 2005, behaandel ze in de rang van klasse (classis), onder de wat vremde naam Spermatopsida (de naam Spermatophyta mag in elke rang gebruuk wonnen, oek in disse klasse).

Kenmarken[bewark | bronkode bewarken]

De zaodplaanten bestaon uut dree heuforganen: wortel, stengel en blaojen. Alle delen van een zaodplaante bin in de loop van de evolusie hieruut ontstaon. Zo bin de bloemdelen allemaole of te leien van blaojen. Ranken kunnen of-eleid ween van een blad (bladranken) of van een stengel (stengelranken). Doorns bin oek of van een blad, of van een stengel ofleidbaor (bladdoorns en oek takdoorns). Soms bin der gien argementen te bedenken um een plaantedeel van een van de heuforganen of te leien. In zo'n geval wonnen 't zo'n deel uut-ereupen tot "emergentie". Een veurbeeld daovan bin de scharpe uutsteeksels dee bie rozen veurkoemen. Umdat ze neet of te leien bin, neumen ze 't "stekels". Dus gien doorns!

In de levensloop van de zaodplaanten deurloop de plaante een vegetatieve en een ginneretieve faose.

  • In de vegetatieve faose besteet een plaante uut één of meer stengels mit blaojen en wortels, mar 't kan oek ween dat 't gien blaojen of wortels hef. De stengel kan arg edrungen ween en een bladrozet vormen. Maretak hef gien wortels. Bie arten bin der rassen, dee gien blaojen hemmen, allinnig nog mar bladranken.
  • In de ginneretieve faose hef de plaante naos een stengel, blaojen en wortels oek bloemen. In de ofriepingsfaose zitten der zaojen en/of vruchen an de plaante.

Onderverdeling[bewark | bronkode bewarken]

De zaodplaanten bin een netuurlijke groep plaanten dee tredisioneel mar oek volgens de leste inzichen onderverdeeld wonnen in de naakzaojigen (Gymnospermae) en de bedekzaojigen (Angiospermae of, in APG II terminologie, angiosperms).