Noaberschap

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Noaberskop")
Noaberschap mot neet verward wodden mit een buurtschap. Buurtschappen bunt kleine woonpleatskes; et noaberschap is nen kulturelen angeleagenheid.

Noaberschap of naoberschap bunt de gezamenleke noabers in ne kleine sociale, oaverweagend agrarische samenleaving. Binnen den noaberschap besteet de noaberplicht. Dit höldt de verplichting in, dat de noabers mekare bi-j mot stoan in road en doad as dat neudig is. Et begrip is veural bekand in den Achterhook, Twente en andere delen van Oaveriessel en Drenthe, moar i-j kunt et eavenens in et westen van Duutslaand vinden (Graofschap Bentheim en umgeaving).

Vanof olde tieden was den noaberschap nen heel rumen en diepgoanden vörm van noaberhulpe, dee onmisboar was veur bewonners van boerderi-jen en in darpen dee neet konden rekkenen op gode oppenboare veurzeningen.

Noawas[bewark | bronkode bewarken]

Ploatselek wödt veur noaberschap ok et weurd noawas ebruukt. Dit weurd kan ok wodden ebruukt um iemands toostaand as noaber an te duuden. Iemand kan dus noawas (neet nen noawas) wean.

Noasten noaber[bewark | bronkode bewarken]

In et systeem van de noaberschap he-j mangs den noaste noaber of noaste noawas, ok wal den eersten noaber. Dat is deurgoans den meest noabi-jen noaber. Dit is mangsmoal den noaber an de kante van owwe veurdeure. Dizzen noasten noaber hef ne nóg starkere noaberplicht as de wiedere noabers. Hi-j of zi-j verzorgt owwe plaanten, post en mangs zelfs owwe huusdieren a-j op vakantie bunt. Ok ondersteunt de noaste noaber ow bi-j zeekte, oaverlieden, brulftes, verjoardagen en dergeleke, woarbi'j hi-j of zi-j uut name van alle noabers dingen as nen fruitmand, kranse, stoark, Abraham, Sara, trouwboag of meiboom reagelt.

Leavendegheid van de tradisie[bewark | bronkode bewarken]

Deur ni-jerwetse untwekkelingen zoas de ofname van et antal boeren, de toonemmende bedriefsmechanisasie, de meugelekheid van bedriefshulpe, de meugelekheid um zich teggen de kosten van ne begroavenisse te verzekeren enzowieters nömp de praktische beteakenis van den noaberschap en van de noaberplicht of. De reagels mit betrekking tot de rechten en verplichtingen van den noaberschap raakt doardeur in vergeatelheid. Moar et opzeggen van den noaberschap zonder gode reden of et neet noakommen van noaberplichten, veurzowiet dee nog bestoat, wödt echter binnen den noaberschap nog altied as ne biezunder ernstege zake op-evat.

Dit stüksken is nog maar en knöpken. Wy nöydigt ou üm dissen knop te låten bloien.