Klompenmaker

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Klompen maken in 1914

n Klompenmaker is iene die ambachtelik klompen maakt deur n blok holt te snieden en uut te hollen. De klompen wördt daornao vake versierd of beskilderd.

Klompenmaken is n uutstarvend beroep. t Maken van klompen, uutslutend mit de haand, wördt allenig nog edaone deur enthousiaste amateurs, miestal veur tentoonstellings en evenementen. In t Aenterse klompenmuseum Buisjan wördt al jaoren kursussen egeven veur lu die t handwark wilt leren. Tegenwoordig wördt klompen bienao uutslutend fabrieksmaotig emaakt.

Haandwark[bewark | bronkode bewarken]

t Haandwark was vrogger n mooi vak dat in Sallaand en Twaente veule wördden uutevoerd deur zulfstaandige klompenmakers en ok wel deur boerties die dat vak derbi'j hadden eleerd.

Holt[bewark | bronkode bewarken]

t Holt veur klompen is miestal popeliern- (peppel-)holt, dat vars en vochtig mut ween. De stammen wördt in blokken van zo'n veertig sentimeter ezaagd. Zo'n blok wörden twee keer ekleufd zodat der vier stukken holt van kump. Daor wörden twee paar klompen van emaakt.

Gereedskap[bewark | bronkode bewarken]

De klompenmaker hef de beskikking over n bok waor t holt in vaste wördt ezet. t Beweegbaore snie-iezer, zit mit n oge an de bok vaste. An de aandere kaante hiervan zit n dwars handvat. n Vliemscharpe biele veur t hakken van de groffe vörm. n Stuk of wat booriezers veur t uutboren van de voetevörm. n Trekmes veur t ofwarken van de butenvörm, wat scharpe messen en n gutsmessien veur de versierings.

n Klompe maken[bewark | bronkode bewarken]

Eerst wördt n kwart blok mit de biele zo behakt dat der n rauwe vörm van de klompe ontstiet. Dan wördt disse vörm mit t snie-iezer zodaonig bewarkt dat de vörm van de klompe mit de hakke zichtbaor wördt. Mit t trekmes kan nog wat fiener wörden bi'j-ewarkt. Zeg maor dat dit de rechterklompe is, dan wördt der nog iene as linkerklompe emaakt. De klompenmaker zet nou de twee vörms mit kielen vaste in de bok. Mit de booriezers giet e nou de binnenkaante uutboren um zo de voetevörm der in te kriegen. Dan wördt beide klompen mit scharpe messies nog wat gladder of-ewarkt. As leste kunnen mit t gutsmessien nog wat versierings op de klompe wörden ekarfd.

Verskillende vormen[bewark | bronkode bewarken]

Naost mannen en vrouwenklompen bint der ok nog vörmen as de Riessense, de Twaentse, de Münsterse en de Braobaantse.

Dimmestraosies[bewark | bronkode bewarken]

Vake geft de klompenmakers op feesten en tentoonstellings dimmestraosies van wat ze könt. Altied is daor grote belangstelling veur.

Klompenmaken in beeld[bewark | bronkode bewarken]

Klompen maken in Aenter[bewark | bronkode bewarken]

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.