Herman Finkers

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Etalasy-artikel
Herman Finkers

Hermenegildus Felix Victor Maria (Herman) Finkers (Almelo, 9 december 1954) is nen Tweantsen grappenmaker, skriewer, zanger en veurvechter van 't Tweants, den bekeand is wörden deur zienen dreugen humor en Tweantse aksent.

Seend at hee in 2002 te heuren kreag dat he leukemie hef, hef he nen besten zet genne vuurstellingen meer gevven. Vanof oktober 2007 steet he wier op de plaanken.

Finkers is de leste joaren slim drok veur 't Twents. In zin leste kabaretveurstelling wisseln hee Hollaands al of met Neersaksisch, mer maakten zik ok drok veur ne anpassing van de skriefwieze van 'n Kreenk veur de Twentse Sproake. In 2015 haalden hee ne regionalen hit met zien Karnavalsenommer "Koo wit de Floo", wat geet oawer zinne geboortestea. In 2020 was zienen film 'De Beentjes van St-Hildegard' ene van de bestbezöchte films van Nederlaand. In 2023 köm "Et heanige preenske" oet, ziene Tweantse ummezetting oet van Le Petit Prince. Et was nen zet ene van de bestverkopende beuk van Nederlaand.

Finkers wont rechtevoort in Böaningn. Hee is trouwd, mer hef gin keender.

Leavensloop[bewark | bronkode bewarken]

Finkers is nog wa rooms optrökken en ook vandaag-an-n-dag döt he völ vuur zien geleuf. Hee was misendener in de St. Egbertusparochie in Almelo. Hee gung der recht van op n eande dat he alle Roomse Latienske weurde kenn. Vuur ziene trouwerieje komponeren he ne traditionele Latienske muziekmisse, de Seent Jorismisse.

Dat et roomse geloof ok now nog belangriek vuur um is, wörden dudelik doo't he in Een Engelhart in Rome met nen gehandicapten neave noar Room gung um biej n paus op audiënsie te goan. Begin 2006 maaken hee zich hard vuur et behoald van de Plechelmusbasiliek in Oldnzel. In datzölfde joar huzen he ok nen tied biej de broders in de abdieje Koningshoeven in Tilburg. Rechtevoort wont Finkers in Döarningen, woar he bie zin hoes een egen kapelleken hef loaten bouwen.

Kabaretkarrière[bewark | bronkode bewarken]

Finkers wörden geboren en optrökken in et Tweantse Almelo, woar he noar de school gung en woar he ok op de HBS zat. Ziene grappenmakeriejloopbane begun ongewoon, doo't he zien stottern töt zien haandelsmeark promoveren. Zien eerste program heten Op Zwart Zangzaad (Op Zwart Zangzoad), noar de Grönningse studeantenhumorvereaniging woar zien breur Wilfried Finkers oprichter en vuurzitter van was.

In 1979 wun Finkers 'n tweeden pries op et Dealftse Camarettenfestival, as ok 'n publieks- en n persoonlikheidspries. Töt et eande van de joaren neggentig har he völ sukses met et ene program noa et aandere. Vanof 1987 döa zien breur Wilfried met met et oetprakkezeern van materiaal en met et weark achter de schearmen. Wilfried kwam of en too zölf ok de bönne op, aait as steunteligen döl.

In 2000 höal Finkers um ziene gezoondhead tiedelik op met vuurstellingen doon. Toch is he in 2005 wier begunn met et vuurbereiden van ne nieje sjoo.

Herman Finkers is nen echten dreugen in ziene vuurstellingen. A'j ne vergeliekt met aandere grappenmakers van vandaag-an-n-dag, is zien tempo leag te neumen, mer dat maakt he good duur ne perfekte timing vuur elken grap, woarbiej he zien vreandelike, lecht keenderlike oetstroaling voloet inzet. De humor lig biej Finkers in zien oetedachte woordgrappen, umdreide logika en visuele gräpkes. Doarbiej döt he nich wat oet op wat der in et niejs is.

In ziene beginjoarn harren ziene sjoos benaamd losse verhalen, niejsberichten, tillefoongesprekken en zoogeneumde one-man-sketches en har he hoaste niks an decor: een rood gordien was zien ennigste achtergroond. In latere sjoos wörden de decors oetgebreider en halen he doar aait visuele grappen met oet. Hee deu een eankeld moal tehoop met Brigitte Kaandorp, umdat eer kabaretsjoos wat stiel angeet te vergelieken zint met de sjoos van Herman Finkers. In zien program Geen spatader veranderd (de Hollaandse versie van Gen spatoader aans Hollaands) zung he biejvuurbeeld met eer n erotisch duët in ne, alleen in naam, rechtstreekse verbeending.

Aandere aktiviteiten[bewark | bronkode bewarken]

Nöast grappenmakeriej höaldt Finkers zik gangs met de Tweantse taal. Zoo hef he zien eigen spelling vuur et Tweants ontwikkeld, ne kombinasie van de Standaard Schriefwieze en de schriefwieze van n Kreenk vuur de Twentse sproak, wat he 'n Eigenwiezen hef neumd. Zien leste twee vuurstellingen gaf he ok in et Tweants. Ok wearken hee met an de kampanje Twents doar is niks mis met van et domoalige Van Deinse Instituut in Eanske. In de Neerlaandse tillevisieserie Baantjer spöalen hee n moal nen boer oet Weersel. Hee deu dan gewoon plat.

Op 2 oktober 2005 kwam de (vuur n groot deel) in et Tweants sprökken soapriege Van Jonge Leu en Oale Groond van regisseur Johan Nijenhuis vuur et eerst op tillevisie biej RTV Oost. Finkers was doarbiej kreatief roadgeaver, vuural duur et in good Tweants umzetten van alle dialogen. Ook spöllen hee ne belangrieke rol in de riege.

Veur de tentoonstellingen in et museum van TwentseWelle hef Finkers de Tweantse rondleidingstekste inspröken .

In 2020 maken hee 'n tragikomischen spölfilm: "De Beentjes van St. Hildegard," een lecht anepast verhaal baseerd op et script van nen Tsjechischen film: 'Teorie Tygra'. Hierveur kreeg he ne Gouden Kalf Nominatie. Heezölf dut de heuvdrol spöllen, med Johanna ter Steege as teagenspölster.

In 2023 har he ziene umzetting terecht van Le Petit Prince, een bekend kinderbook van Antoine de Saint-Exupéry. "Et heanige preenske" was wekkenlang ene van de bestverkopende beuk van Nederlaand.

Priezen[bewark | bronkode bewarken]

Op 29 april 2003 wördn Finkers beneumd töt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Op 16 januari 2007 kreag he ok ne Goaldne Haarpe.

In 2011 kreeg Finkers de Groenman-taalpries van Onze Taal.

In 2014 wör dr in theater Hof 88 in Almelo ne zaal noar um neumd.

Oaverzicht van theatervuurstellingen[bewark | bronkode bewarken]

  • Op Zwart Zangzaad (Op Zwart Zangzoad) (1979)
  • De terugkeer van Joop Huizinga (t Wierkomn van Joop Huizinga) (1982)
  • De Diana Ros Show (De Diana Ros Sjoo) (1983)
  • EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is miene leefhebberieje) (1985)
  • Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van n Draankhaandel) (1987)
  • De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op) (1990)
  • Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig) (1992)
  • Geen spatader veranderd (1995) (Ok in et Tweants oetvoerd oonder n titel Gen spatoader aans)
  • Kalm aan en rap een beetje (1998) (Ok in het Tweants oetvoerd oonder n titel Heanig an en rap wat)
  • Na de pauze (2009)
  • Oudejaarsconference (2015)

Oaverzicht van elpees/ceedees[bewark | bronkode bewarken]

  • Vinger in de bips (Vinger in n eers)
  • Als gezonde jongen zijnde (De terugkeer van Joop Huizinga) (As gezoond jong (t Wierkomn van Joop Huizinga)
  • Van zijn elpee (Van zien elpee)
  • EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is miene leefhebberieje)
  • Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van n Draankhaandel)
  • De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op)
  • Carnaval der Dieren (Karnaval van de Deers)
  • Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig)
  • Geen spatader veranderd (Gen spatoare aans)
  • Kalm aan en rap een beetje (Heandig an en rap wat)

Oaverzicht van deeveedees[bewark | bronkode bewarken]

  • EHBO is mijn lust en mijn leven (EHBO is leefhebberieje)
  • Het Meisje van de Slijterij (t Meaken van de Slieterieje)
  • De zon gaat zinloos onder, morgen moet zij toch weer op (De zunne geet zinloos oonder, morn möt ze toch wier op)
  • Carnaval der Dieren / Sint Joris Mis (Karnaval van de Deers/Seent Joaris Mis)
  • Kroamschudd'n in Mariaparochie / Macbeth (Kroamschudn in Mariaparochie/Macbeth: twee animoasiefilms)
  • Dat heeft zo'n jongen toch niet nodig (Dat hef zon jong toch nich neudig)
  • Geen spatader veranderd (Gen spatoare aans)
  • Kalm aan en rap een beetje (Heandig an en rap wat)
  • Een engelhart in Rome (Een diepzinnige Herman Finkers in het Vaticaan op audiëntie) (n Engelharte in Room (nen deepzinnign Herman Finkers in et Vatikaan op audiënsie))

Eksterne verbeendingn[bewark | bronkode bewarken]