Geleuven (gedrag)

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy

Geleuven is 'n psychiese toestaand woarin 'n meanse onder bepoalde veurweerden 'n bepoalden bewering veur woar wil nemmen. Geleuf en geleuven bint tarms die op 'n bepoalde meniere wel met mekare te maken hebt, maar doar giet 't artikel later op verder.

D' eersten betekkenisse van geleuven is de anname dat iets woar of nie woar is. Geleuven in dizze zinne is as 'n inschatting die ienene maakt dat 'n bewering met 'n zekeren woarschienlikheid woar of onwoar zollen kunnen wèèn. Dizze woarschienlikheid is in 't geval van 'geleuven' groter as wenneer men 'gien idee' hef, en kleaner as wenneer men iets 'zeker wet'. Dizze woarschienlikhèden wöd deur luu persoonlik toe-ekend. In dizze betekkenisse van geleuven geldt dus dat ter gien zekerheid is oaver 't geval.

'n Tweeden betekkenisse van geleuven is 't hebben van vertrouwen of oavertuging in 'n verwachting in iets of ienene, wat beveurbeeld töt uuting kump in de uutsprake "zi-j geleuft in mi-j". In dizze betekkenisse giet 't dus umme 'n persoonliken overtuging dat iets zo is, giet gebeuren of vastestiet. Geleuven is dan vertrouwen en vervoolgs stellen dat iets zo is.

Geleuven is 'n algemien begrip, dat vake in verbaand ebrach wödt met rilligie. Maar men kan nöas 't geleuven in God, ok geleuven in beveurbeeld parrenormale verschiensels, zolaank zuk soort zaken nie vastestiet. Wèten en geleuven (in de zinne van overtuging en vertrouwen) goat vake saam, en stoat nie in tègenstelling töt mekare. Geleuven en weten in de betekenisse van 'n wetenskaplik bewezen waorheid of onwaorheid stiet echter vaker teengnover mekare. As 'n feit bewezen is ('de aarde is rond'), is 't muuilik te geleuven in 't teengndeel dervan.

Wenneer men deankt dat men iets wet is der vake ok 'n illement van overtuuging of geleuven anwezig, dat men echter manks nie graag wil erkennen. Men is manks eneigd 'n eangn menings zo objektief meuglik te wullen ziene, waorbi'j 't anwezig ween van geleuf of vertrouwen in de eangn mening 't objektieven kerakter dervan vermindert, en daorumme veur de butenweerld onweanslik is. 't Sprek veur zich dat iene arns in kan geleuven zunder dat der veur dit geleuf (wetenschaplik) bewies bestiet, net as dat men kan deanken iets te weten, maa 't desondaanks toch fout hef.

Geleuven (in de betekenisse van overtuging) kan 'n zekere exklusiviteit inhoalden. Geleuven in 't iene slöt immers 't geleuf in iets wat daormet in teengnsprake is, van nature uut.

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.