Eanters
t Eanters is nen vörm van t Tweants-Groafskops, wat esprökn wörd in Eanter en in meendere moate ook in umlignde noaberskopn, zoas Nötter, Rektum en t Iepeloo.
Umdat Eantersen duur de boot enömn fier op ear doarp beent, en doarumme ook op eare sproake, wörd t Eanters oawer t algemeen nog duur t grötste gedeelte van de Eantersen esprökn. t Eanters wörd in umlignde plaatsn wal verdreaid enuumd, umdet t skaarp kleenkt, en nen "dreai" maakt woer at aandere soortn Tweants dat neet doot. Dit wörd duur de gelearde leu Westfaalse breking enuumd; ne -ee wörd oet esprökn as /ɪə/, ne -oo wörd /ɔə/, ne -eu wörd /ʏə/, ne -ea wörd /ɛʌ/ en ne oa wörd /ɑʌ/.
Manere van proatn[bewark | bronkode bewarken]
Eantersen hebt n apart gevuul vuur humor. Ze doot gearne stokkern, en hebt doar völle oetdrukkings vuur. Ze zöalt doarumme ook neet vake zegn dat ze wat mooi veendt, of wat in dee richting, mear aait t tiegnoawergesteelde. Ene den at ook mear iets te oetbeundig zik gedreg of pröt, wör vremd an ekekn, en krig vlot te heurn: Iej beent ginnen Eantersen.
Kenmaarkn[bewark | bronkode bewarken]
t Eanters wörd vake wal kneaisterig enuumd. t Kleenkt n betn kroakerig, met lange oethaaln. t Kan nog t beste met t Riesns vergelekn wördn, mear dr zitt nog grote verskiln in de beale soortn.
- ne verdreaiing in klaankn dee at in aandere soortn Tweants nen eankelklaank beent:
- ea wörd èja: Tweants leavn wörd oet esprökn as lèjawn.
- oa wörd ohwa: Tweants droad wörd oet esprökn as dróhwad.
- t Gebroek van de -w op plaatsn woer at aandere soortn Tweants ne -v hebt. Wöarde as oaver, eavn en geevn wordt oawer, eawn en giewn.
- Ne "verheuging" van kleenkers:
- Tweants ee wörd in wat wöarde oet esprökn as ie. Bv. geevn wörd giewn, stewig wörd stiewig.
- Dissen klaank krig vake nog ne verdreaiing dr bie: ieë. Neegne wörd oet esprökn as nieëngne.
- oo wörd in wat wöarde oe. Bv. groot wörd oet esprökn as groeët
- eu wörd in wat wöarde uu. Bv. eneumd wörd enuumd
- Dissen klaank krig vake nog ne verdreaiing dr bie: uuë. Bv. eneugnd wörd oet esprökn as enuuëgnd.
- Tweants ee wörd in wat wöarde oet esprökn as ie. Bv. geevn wörd giewn, stewig wörd stiewig.
- Wöarde as too, koo en non/noe wordt oet esprökn as tau, kau en nau
- Bekeand gezegde in Tweante oawer t Eanters: A'j op de maarkt in Eanter nen kau koopt, krie'j nen touw tau. ("koopt" wörd hier dus oet esprökn as koeëpt)
- Wöarde as wee, twee, knee, hee en zee wordt oet esprökn as wei,twei(e), knei, hei en zei.
Eanters teln[bewark | bronkode bewarken]
Tiedns t teln kö'j dreks vernemn a'j met nen Eantersen te doone hebt.
| Ciefer | Eanters |
|---|---|
| 1 | eene |
| 2 | tweie |
| 3 | dreie |
| 4 | veere |
| 5 | vieve/viewe |
| 6 | zesse |
| 7 | zuuwne |
| 8 | achte |
| 9 | niegne |
| 10 | tiene |