De Collendoorn

De Collendoorn, ok wel enuumd Huze Collendoorn, was n havezoate elegen in de buurtschop Collendoorn in de gemiente Ambt-Hardenbarg, thans Hardenbarg in Overiessel. An de havezate Collendoorn was n lienkamer verbunden, woarvan de lienen achterlienen waren van de proosdij van Sint-Lebuïnus in Deventer, de groaf van Bentheim en de heer van Huus Ten Clooster. Disse lienkamer wördden noa de ofschaffing van het lienstelsel in 1798 opeheven.

Geschiedenisse

Umstreeks 1500 wonen op de havezoate Huus De Hofstede in de buurtschop Collendoorn de edelman Boldewijn Blankvoort tot de Hofstede, die etrouwd is mit Aleid van Armelo. Heur zeune Lubbert Blankvoort koch in 1539 de Oldenhof. Hij gef dísse havezoate de ni’je name "De Collendoorn". Lubbert döt pogingen um in de Ridderskap van Overiessel te wörden verschreven. Noa wat weigerings lukt het uuteindelik in 1546. Het bezit van de havezoate gif recht tut de Ridderskap en loater het Previnsioal Bestuur van Overiessel. Noa verarving an verschillende Blankvoorts wördt het landgoed op 5 februari 1721 overedragen aan Pico Galenus van Sytzama, etrouwd mit arfdochter Janna Judith Blankvoort. De dochter van Van Sytzama, de bekende dichteresse Clara Feyoena,trouwt mit Isaak Reinder van Raesfelt tot Hiemse en Grambargen. De Collendoorn kump dan in eigendom van de Van Raesfelts.

Bezittings

Tut de havezoate De Collendoorn beheurden de volgende bezittings: tunen en boomgoard, ruum 1 bunder; bouw- en weilaand 2,5 ha; en in t Allemansvene nog 5 bunder vene en woest laand. In de karke in Hiemse een herenbaanke. Verders beheurden de hiernoa enuumde pachtboerderi’jen bi’j de havezoate: het Ruutmink of Faassen; Hamhoes; Stoevenbelts; Doezemans; Kloasjes en Warners, de 2 katersteedn op n Ballast mit verskeidene grondstukken en het arve Jacobs in Rheeze.

Bewoners

De eerste bewoners waarn de Blankvoorts, die hier tut ongeveer 1721 bleevn.. Bi’j de volkstelling in 1748 bliekt het huus Collendoorn bewoond te wezen deur de vroggere rentmeester van laandgoed De Groote Scheere b'j Coevern, Engbert Rutger Vaassen, mit vrouw, drie kinders, zien vader Jannes, n knecht en n dienstbode. Evert Elbert Anthony van Raesfelt verkocht de Collendoorn umstreeks 1750 an Reindert Borchart Rutger groaf van Rechteren tut Grambargen. Op 14 meert 1771 wördt Huus Collendoorn mit 5 bi’jbehorende pachtboerderi’jen taxeerd op fl. 25.470 en op 21 meert 1771 verkocht an Adolph Henrik groaf van Rechteren. Die zien breur, graaf Christiaan Lodewijk van Rechteren, is in 1775 trouwd mit de dochter van Clara Feyoena , de baronesse Ermgard Ebella van Raesfelt. Christiaan is kapitein ter zee bi'j de Admiraliteit van Frieslaand, belast mit bestrieding van zeeroveri’je in de Middellaandse zee en later bescharming van de Zeeuwse stromen. Hij verloaten de zeedienst in 1785 en nemp in 1788 het Huus Collendoorn over van zien breur, wördt verschreven in de Ridderskap van Overiessel en wördt ok landdrost van Sallaand. Dochter Maria Clara van Rechteren trouwt op 7 juli 1796 mit jonker Jacob van Foreest. Christiaan Lodewijk starft op 12 augustus 1820 ienzaam en berooid op Huus Collendoorn en wördt in Hiemse begraa’m. Van Foreest arft deur zien echtgenote De Collendoorn en wördt dan ok verschreven in de Ridderskap. Hij woont echter op Huus Hiemse en verwoarloost de havezoate. In 1807 zet hi’j De Collendoorn te hure en verkoch de havezoate uuteindelik aan de Collendoornse schoelmeester Jan van de Poll. Het Huus, of wat er nog van over is, verarft aan noazoaten van Van de Poll. In 1899 koch Roelof Geertjes het laandgoed.

Verval van de havezoate

Der bint gien ofbeeldingen of foto's van het huus maar uut een advertensie in de Zwolsche Kraante en een boedelbeschrieving deur notaris A. van Riemsdijk in 1821 bliekt dat het huus beneden rechs en links van de gaank een grote veurkamer, een kleindere kamer, een keuken mit pompe, een kelder en n opkamer hadde. Boven waren nog drie veurkamers en een achterkamer, een overloop met knechten-, meiden- en provisiekamers. Bovendien was er een zoalder over t hele huus. Der noast an ebouwd was een boerenbehuuzing mit een wagenschure. Lös van t huus stund een veeschure veur 6 peerden en 7 koe’n. Het gebouw was umgeven mit moes- en siertuunen, woarin, volgens de beschrieving "exquise vrugtboomen van alderhande zoort" stunden.

In 1907 wordt op de stee een ni’je boerderi’je ebouwd. In 1930 arft de dochter van Geertjes, Zwaantje Geertjes, mit heur keal Frederik Jan Meijerink t goed. De overbliefsels van het vervallen Huus Collendoorn wörden in 1914 esloopt. Uuteindelik bleven der nog een olde waterputte op t arf van de Meijerinks over en is ter ploatse nog vage de eursprunkelike oprielane noar de havezoate te zien.

Beelden

Hier lag de vroggere oprielane
Op de plekke van t olde koetshuus is een boerderi'je ebouwd
Olde waterputte van Huus Collendoorn
De Havezate stund midden in dit tarweveld
Stukkien van de olde grachte

Bronnen, of referensies

Gevers, A.J en Mensema, A.J. "De Havezaten van Salland en hun bewoners" (Alphen aan den Rijn 1985)
www.historiekamer.nl "Registers Schoutambt Hardenberg"
Google maps "Collendoorn"

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.