Baoren

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
(döärstüürd vanaf "Baorn")
Gemaente Baarn
Vlagge van de gemeante Baarn Waopn van de gemeante Baarn
(Vlagge van Baarn) (Waopen van Baarn)
Lokatie van de gemeante Baarn
Lokatie van de gemeante Baarn
Informasie
Proveensie Utrecht
Heufdplaatse Baarn
Geografie en bevolking
Öppervlakte
 - Laand
 - Water
33,03 km²
32,47 km²
0,46 km²
Inwonners
Bevolkingsdichtheid
24.443 (1 juli 2006)
753 inw./km²
Koordinaten 52° 13′ N, 5° 18′ O

Koördinaoten: 52° 13′ N, 5° 18′ O

Aoverig
Belangrieke verkeersaoders A1, N221, N414
Netnummer 035
Postkode 3740 - 3744
Offisiële webstie www.baarn.nl
Poaskarke
Villa Amalia
Paleis Soestdiek

Baarn is ne gemeente en stad in de Nederlandse previnsie Utrecht elaegen an den rivier den Eem. De gemeente hef 24.443 inwonners (1 januari 2007, bron: CBS) en hef ne oppervlaakte van 33,03 km² (woarvan 0,46 km² water). Nen inwonner van Baarn wödt nen Baarnoar eneumd.

Darpen[bewark | bronkode bewarken]

Karnen

Geskiednis[bewark | bronkode bewarken]

Baarn ligt in et midden van Nederlaand op de grenze van de proveensies Utrecht en Noord-Hollaand, an den enigen revier den van bronne tot munding op Nederlaands gebeed ligt, den Eem. Al vanof 8000 tot 4500 v.Chr. hef den mens zich in de umgaeving van den revier opeholden. Et bewies hierveur is elaeverd deur enkele doezenden stuks vuursteen dee bi-j n veertal archeologiesen underzeuken evonden bunt.

Veur den eursprong van et darp Baarn mo'w weerumme noar de twaalfde eeuwe. In dee tied wödden de bestoande darpen te klein, mede deur de kruustochten, de haandelsbetrekkingen mit aandere regio's en den greuj van de bevölking. Deurdat elk darp in grote moate in eigen behoofte veurzag, mössen ze oaver n umrengend gebeed van voldoonde grootte beschikken, bi-jveurbeeld um in den behoofte an braandstof te veurzeen of um et vee te kunnen loaten graozen. In en rund de twaalfde eeuwe ontstonden doardeur völle ni-je naederzettingen, woarunder woarschienlek Baarn. Den eersten naederzetting, den in de umgaeving van de Leestroate lag, zal uut n twentigtal boerderi-jen hebben bestoan. Pas in de veertiende eeuwe verplaetstn den karn van et darp zich in de richting van den Brink, woar in de eerste helfe van deezelfde veertiende eeuwe de Pauluskarke is ebouwd.

Den eursprong van den name 'Baarn' gif nog steeds veul stof tot proatn en hef nog steeds neet tot n bevraedigend antwoord eleid. Et meest veur de haand liggend lik dat den name ne verwiezing is noar n gebeed woar veul braandstof te haaln of te groaven is', (vergeliek 'Barneveld': veld woar braandstof te haeln vült). Klinkermethatesis zörgt veur umdrejing van den r en den a: braanden wödt barnen.

Umstraeks 1350 verlenen den biskop van Utrecht de inwonners van Baarn stadsrechten, et rechte van zelfbestuur an et darp. Et recht van poorteri-je hef Baarn nooit ekreggen. Baarn hef doarumme neet nen mure of wal um et darp hen ehad.

In de Golden Eeuwe, van 1600 tot 1672, stoand Amsterdam centraal in de untwekkeling van Baarn. Baarn was vergelekken bi-j et grote Amsterdam moar n darp, moar wal n antrekkelek darp veur den heufdstaedeleke koopleu en patriciërs. Zi-j leeten tot wiet in de achtteende eeuwe weelderige zommerverblieven en jachthuze bouwen op grote stukken land in Baarn. Zoas et lustslot 'Soestdiek', tussen 1674 en 1678 ebouwd, de buutenplaatse Gröneveld en ok hofstede 'Den Eult', umstraeks 1640 ebouwd deur den Amsterdamsen börgemeister Johan Bicker op n stuk groand an den diek noar Soest. Vermeldensweerd is ok den buutenplaetse Pienenburg, n ontwarp van architect Philips Vingboons, ebouwd in 1647 veur de rieke weduwe Sara de Wael.

Noa 1945: Noa den Tweeden Waeldkrieg ging n antal villa's vort veur flat- en bungalowbouw. Moar nog steeds is, wandelend deur den darpskern en deur de boomrieke lanen van 'Hooge Baarn' te zeen dat Baarn veul van ziene olde uutstroaling hef beholden en as wonplaatse geleefd is.

Bezeensweerdig[bewark | bronkode bewarken]

Uutgoande verwiezingen[bewark | bronkode bewarken]