Admiraliteit van Frieslaand

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Etalasy-artikel
Et linieschip Friso wodde tussen 1728-1730 in Harlingen bouwd, naor Ingels model. Schilderij maekt tussen 1800-1850.

De Friese Admiraliteit was ien van de admiraliteiten in de tied van Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden. Admiraliteiten weren verantwoordelik veur et uutrusten en bemannen van schippen. De Friese Admiraliteit wodde 6 maart 1596 opricht en wodde, mit et begin van de Fraanse tied in Nederlaand, in 1795 ontbunnen.

Vernietiging van et Admiraliteitsarchief[bewark | bronkode bewarken]

Een protte bronnen van de Friese Admiraliteit bin d'r tegensworig niet meer. Bij de grote braand van 12 op 13 febrewari 1771 in Harlingen gong niet allienig een groot diel van et archiefmateriaol van de Admiraliteit in vlammen op, mar ok vule kaorten en dokumenten over de geschiedenis van Frieslaand. Et weinige resterende archiefmateriaol wodde overbrocht naor et Departement van Marine in Den Haag. Toen daor op 8 jannewari 1844 braand uutbrak, vergong al et archiefmateriaal wat nog over was.[1] Van de grote mannen van de Admiraliteit is niet zo vule bekend. Oorzaak hier is ok et gebrekkig archiefmateriaol. Treffend is et verhael van Beucker Andreae. Hij maekte een studie naor et leven van Aucke Stellingwerf. Over zien zuuktocht naor de doopboeken van zien geboorteplak schreef hij et volgende:

Er was echter bij de kerkvoogden eene kist met oude boeken en schrifturen bewaard gebleven, waaronder, naar de meening van een oudinwoner der stad, doopboeken zouden schuilen. Maar die kist had men vóór eenige jaren ter bewaring aan H. H. Diakenen overgegeven en daar zij ongelukkig niet slotvast was, had de moeder in het oude-mannen-huis de boeken, daarin voorhanden, tot allerlei huishoudelijk gebruik tot patronen verknipt! En zoo is het gekomen, dat, ofschoon de kist aldaar nog bestaat, de papieren er niet meer te vinden zijn.[2]

De oprichting[bewark | bronkode bewarken]

Op de veurgroond drie schippen van de Friese Admiraliteit

Deur de Nederlaense Opstaand (1568-1648) ontston krek nao et ontstaon van de Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden et verlet van een verbeterde organisaosie veur de verdediging op zee. Al rap onstonden d'r verdieldhied tussen de verschillende perveensies mit een verschillende kiek op de inrichting van een dergelike organisaosie. Oorspronkelik weren d'r drie verschillende Admiraliteiten: die van Zeelaand, die van Zuud-Hollaand en die van Noord-Hollaand, waor Frieslaand ok bij heurde. D'r brak een geschil uut mit de Amsterdamse Admiraliteit over inkomsten uut konvooien, in- en uutvoerrechten, et overige financiële belied en de grote ofstaand tot Amsterdam. Daorom wodde naor een aandere oplossing zocht.

Die kwam d'r ok op 6 meert 1596 toen d'r besloten wodde tot de "Oprichting van een Kamer ofte Raad van Admiraliteit voor deze Landschappe". Op 5 meie 1597 wodde veur et oprichten en instellen van de Hoitze Aisma, Feijcke Tetmans, Sicke van Dijckstra en Frans Jansz anwezen.

Organisaosiestruktuur[bewark | bronkode bewarken]

Op 14 juni 1597 richte de Staoten-Generaol vief zelsstaandige Admiraliteiten op: de Zeeuwse, de Friese, de West-Friese, de Amsterdamse en de Rotterdamse. (In 1593 was et Collegie Superintendent opheven dat opricht wodde in 1589 mit Prins Maurits, sund 1588 Admiraol-Generaol, an et heufd.) De Friese Admiraliteit hadde zien eigen hiërarchie. De leiding beston uut een college waorin raodsleden ("raden") zitting hadden. Dit college was verantwoordelik veur et anstellen van ambtenaren aldeurwaarders, bodes en klerken. Daornaost wodde deur de Staoten-Generaol veur elke Admiraliteit een ontvanger-generaol, een siktaoris en een advekaot-fiskaal benuumd. Behalve Frieslaand betaalde ok de stad Grunningen mit in de kosten; vaeke wodden darom Grunningers benuumd in bevelvoerende pesisies, zoas admiraal Rudolf Coenders. Meerstal weren d'r ok een antal schippen waorvan de naeme naor de stad Grunningen verwiesde. De Friese Admiraliteit wodde opricht op 15 augustus 1597.

De vief admiraliteiten holden twiemaal in 't jaor een gemeenschoppelike vergadering in Den Haag, et zogenuumde Generaliteitscollege waor de vertegensworigers van de admiraliteiten in zaoten; in de praktiek hadde et Generaliteitscollege niet een protte gezag.

Dokkumer tied[bewark | bronkode bewarken]

Et Admiraliteitshuus in Dokkum
De lokaosie van de oolde admiraliteitswerf in Dokkum

De Admiraliteit wodde huusvest in et oolde raodhuus, op de hoeke van de Hoogstraat en de Lange Oosterstraat in de stad Dokkum. Dit gebouw was in 1589 kocht deur kapitein Tjaerd Tjebbes veur een bedraggien van 900 goudgulden.

De Admiraliteit kwam teplak in et Blauhuis, een indrukwekkend gebouw mit een viene markante toren. Et stadsbestuur betaolde in et begin de huur, mar vanof 1610 wodde disse overnumen deur de Admiraliteit. [3]

In 1618 verhuusde de instelling naor een aander pand, waor tegensworig et stedelik museum van Dokkum, mit de toepasselike naeme "Het Admiraliteitshuis", vestigd is. (Ok as de naeme van et museum naor et zeevaortverleden verwiesd is et een museum van de stad Dokkum.)

Over de periode tussen de oprichting en de Slag bij Duins is d'r niet een protte bekend deur de vernietiging van et archief van de Admiraliteit. Wel bliekt uet een vlootlieste dat bij de Slag bij Gibraltar kapitein Teunis Woltersz mit et schip De Friesche Pinas anwezig was. Et is onbekend hoevule manschappen en stukken geschut bij dit schip heurden.

Dat anmonsteren bij de Admiraliteit te Dokkum een goede manier was om geld te verdienen, bliekt uut de volgende passage uut de notulen van een vergadering van de Staoten Generaol, waorin disse kapitein om betaling vraogt veur betoonde moed:

Kapt.Thoenis Woltersz. vraagt bij rekest betaling van f. 50,= die hem 17 December 1609 zijn toegewezen voor betoonde moed in de slag bij Gibraltar, voorts voorschrijven aan de Adm.v.Dokkum om hem weer in dienst te nemen en in tussen toekenning van een traktement. De Staten besluiten de Adm te schrijven dat zij Woltersz de f. 50,= moet uitbetalen en hem bij de eerste vacature weer in dienst te nemen. Voorlopig zal hij een extra-ordinaris traktament van f. 12,= ontvangen, als blijkt dat hij werkelijk dienst doet.[4]

De Admiraliteit in de Slag bij Duins[bewark | bronkode bewarken]

Slag bij Duins, schilderij van Reinier Nooms

In 1626 wodde de Friese Admiraliteit vrijsteld van levering van zes oorlogsschippen. Dit was bijkaans een teken dat et bestuurlik en financieel niet hielendal goed gong in Dokkum. Wel komt de Admiraliteit in aksie as onder leiding van Maarten Harpertszoon Tromp de Eems en de Jade blokkeerd wodden. Hierbij veroveren de Friezen zels de vrijbuter Du Mortier. In 1639 ruste de Admiraliteit drie schippen en vier jachten veur de republiek uut. Een paor weken veur de Slag bij Duins wodde een roeifregat, uutrust deur de Friese Admiraliteit, onder leiding van kapitein Joris Pieters van den Broeck op verkenning stuurd. Naodat disse verslag uutbracht had bij Admiraal Tromp wodde besloten om mit de Nederlaanse vloot van 29 schippen de stried an te gaon mit 67 Spaanse schippen. Ien van de grootste schippen onder leiding van Tromp was een fregat mit 70 man en 22 kanonnen onder leiding van de Friese kapitein Tjaard de Groot. Tiedens et gevecht wodde Van den Broeck naao Calais stuurd om een nije voorraod buskruut te haolen veur et vlaggenschip van Tromp. In de slag zels wist Van den Broeck een Spaans galjoen mit 140 man en 18 stukken geschut te veroveren.

Ok in de jaoren nao de Zeeslag bij Duinkerke van 1639 liet Van den Broeck nog verschillende keren van him heuren. In meie 1641 veroverde hij een Duinkerker schip mit 80 man en 12 stukken geschut en in 1642 veroverde hij mit een schip dat mar 67 man en 10 stukken geschut hadde een aander fregat mit 140 man en 20 kanons.

Verhuzing[bewark | bronkode bewarken]

In de haven weren de veurzieningen anwezig die de Friese Admiraliteit neudig dacht te hebben veur de twie oorlogsschippen die de Wadden onder controle moesten holen. De veurzieningen veur et uutrusten van meer schippen weren niet anwezig, mar wodden ok niet as ook niet veur neudig hullen. Toen d'r laeter toch de behoefte ontston an grote oorlogsschippen, wodde uutweken naor aandere havens. Van 1620 tot 1636 wodden dan ok de grote oorlogsschippen van de Admiraliteit uutrust in Amsterdam. In 1636 wodden de schippen nog een kotte tied in Rotterdam stationeerd. Al in 1631 gongen d'r in het Friese college stemmen op om naor Harlingen te verhuzen. De Bequamer situatie van den Stadt Harlingen ende andere commoditeyten, dienende tot den Equipagie ter zee ende affweringe van des vijandts dagelijckse attentaten waren hiervoor de reden.[5] Pas tien jaor laeter wodde d'r een commissie insteld die de mogelikheden veur de verhuzing onderzuken mos.

Ien jaor laeter, op 18 augustus 1643, wodde een reglement opsteld waorin de bepaolings veur de verhuzing beschreven weren. Op 1 maart 1644 kwam de definitieve beslissing om te verhuzen. In de loop van 1645 vund de verhuzing plak. De magistraat van Harlingen beloofde d'r veur te zullen zorgen dat de Admiraliteit goede huusvesting kriegen zol in 'zien' stad. De kosten wodden deur de stad dreugen. De Admiraliteit had echter meer gebouwen neudig dan verwacht. D'r was niet allienig verlet van vergaderruumtes, mar d'r was ok verlet van pakhuzen, onderkommens veur gevangenen en een woning veur de dienstbode neudig. De Admiraliteit krege een gebouw an de zuudkaant van de Zuderhaven. D'r was een vermaning neudig veurdat hier ok een pand an de Noorderhaven bijkwam. Een laeste vermaning in 1653 was neudig veur ok inkelde pakhuin in de buurt van de Westerkerk tot et domein van de Admiraliteit rekend konden wodden.

Eerste Ingelse oorlog[bewark | bronkode bewarken]

De Vierdaegse Zeeslag

Bij et begin van de Eerste Ingels-Nederlaanse Oorlog in juli 1652 was de vloot van de Republiek ernstig verweerloosd. In 1651 was besloten de vloot van 40 schippen uut te breiden mit 36. Een jaor laeter wodde besloten daor nog iens 150 schippen bij uut te rusten. An de eerste order uut 1651 wist de Friese Admiraliteit niet te voldoen. Mar veur de twiede opdracht uut 1652 leverde de Admiraliteit stipt op tied de 17 schippen of die ze leveren mossen. Elk schip was tussen de 120 en 125 voet lang en tussen de 27 en 28 voet breed. De schippen wodden bemand deur 85 matrozen en 25 soldaoten. Daornaost bedroeg de bewaopening tussen de 28 en 30 kanonnen.

Tiedens de Slag bij Plymouth voeren veur de Admiraliteit de schippen de 'Westergo', de 'Albertina', de 'Schaapherder', de 'Sara', de 'Hector van Troye' en de 'Gelderlandt' onder Michiel de Ruyter. Daornaost voer de Friese kapitein Douwe Aukes op et schip 'De Vogelstruys' dat van de Verenigde Oost-Indische Compagnie was. Bij et uutbreken van de oorlog was et schip rap ombouwd tot oorlogsschip waordeur et bij de vlag een bemanning van 200 koppen en 40 kanonnen had. Aukes dwaalde mit zien schip of van de rest van de vloot en et schip wodde omsingeld deur vier Ingelse schippen. Doe de bemanning op et punt ston heur over te geven, driegde Aukes het schip eigenhandig ontploffen te laoten. De bemanning wodde zo bang dat in et volgende gevecht twie Ingelse schippen tot zinken brocht wodden wiels de aanderen votvlochten.

Et antal schippen mocht dan wel op nivo wezen, de aandere Admiraliteitscolleges weren niet altied liekegoed te spreken over et gedrag van de bemanning van de schippen van de Friese Admiraliteit. Zo gong tiedens de oorlog ien van de Friese schippen zonder verlof naor huus. Nao de Driedaegse Zeeslag wodden de kapiteins Sekema Becks en Allert Jansz straft omdat zij heur niet goed verweerd hadden in de slag.

Et bleef in de oorlogstied veural wegens chronisch geldgebrek lestig veur de Admiraliteit om voldoende schippen uut te rusten. Een treffend veurval deed him veur in december 1652. De Friese kapiteins Schelte Tjerks Wiglema en Adriaan Brunsveldt bleken gien geld te hebben veur brood om de bemanning te voeden toen Tromp van hen verlangde mit him uut te veren. IJllings reisde Wiglema naor Den Haag om geld te kriegen, mar dit wodde him weigerd. Uu0teindelik leende de Dokkummer uyt liefde ende ter eeren van 't Landt 200 gulden om brood in te kopen. Wiglema hadde d'r zels niet vule an, hij sneuvelde niet vule laeter. As gevolg verkeerden in protte schippen, meerst ombouwde koopvaardijschippen, deur et geldgebrek in minne staot. Doe de 'Westergo' in 1653 zonk, was et in zeker acht maanden niet schoonmaekt.

Oorlog op de Oostzee[bewark | bronkode bewarken]

Doe Zweden tiedens de Noordse Oorlog (1655-1660) driegde Denemarken te veroveren begon de Republiek te vrezen veur zien haandel op de Oostzee. Zweden, dat hiermit heerschappij over de Oostzee verkriegen zol, zol de Nederlaanse haandel een protte schade an kunnen brengen. De Nederlaanse vloot holp daoromme de Denen in de stried. Onder leiding van Jacob van Wassenaer Obdam wodden de Zweden verslagen in de Slag in de Sont. Ok Friese schippen nammen diel an disse zeeslag, onder aandere de 'Albertina' mit de kapitein Auke Stellingwerf en de 'Judith' mit Tjerk Hiddes de Vries as kapitein. Stellingwerff, die naemens de Admiraliteit voer, overwinterde van 1658 op 1659 in Denemarken. In oktober 1658 had hij onder commandeur Jan Gideons Verbrug een Nederlaans eskader naor de Hoek van Skagen begeleid. Tjerk Hiddes de Vries het die winter in Kopenhagen deurbrocht, waor hij an de verdediging van de stad tegen de Zweedse anvallers dielnam.

Twiede Ingelse Oorlog[bewark | bronkode bewarken]

De Vierdaegse Zeeslag, deur Pieter Cornelisz van Soest, schilderd rond 1666

Doe in 1661 deur de Staoten-Generaol opdracht geven wodde tot uutrusting van 18 schippen, krege de Friese Admiraliteit opdracht drie daorvan te leveren. De schippen wodden nooit ofleverd. Doe in 1664 vief schippen uutrust wodden mossen leverde de Admiraliteit wederom niets. De Staoten-Generaol raekten irriteerd en verklaerden ten hooghsten misnoeght te wezen. Nog datzelde jaor wodden toch nog twie oorlogsschippen bouwd, de 'Sevenwolden' en de 'Princes Albertina'. Wiels de oorlogsdrieging mit Ingelaand zichtbaor toenam, ruste de Admiraliteit meer en meer schippen uut. De 'Oostergo' mit 225 man en 56 kanonnen en 'De Steden' mit 175 man en 46 kanonnen boden eerst voldoende bescherming. Desondanks vaerdigden de Staoten-Generaol in december 1664 wederom opdrachten uut veur de bouw van 72 nije schippen. Et Friese andiel hierin wodde een vloot van negen schippen mit een totale bemanning van 1930 matrozen en 416 kanonnen. In jannewari 1665 kwam hier bovenop nog iens een order veur twie jachten, drie oorlogsschippen, twie galjoten, twie branders en een ammunisieschip binnen bij de Friese Admiraliteit. Now deur de oorlogsdrieging geld gien belemmering meer was, wodde d'r ogenblikkelik begonnen mit de bouw van de schippen.

Naodat de Twiede Ingelse Oorlog definitief uutbroken was zeilde de Friese vloot uut. In de loop van febrewari 1665 verzaemelde et Friese eskader him bij Texel. De bemanning wodde meerstal worven onder zeemannen van de koopvaardij die in de oorlog niet op haandelsschippen anmonsteren mochten. Op et schip de 'Westergo' dee een Poolse matroos een interessaante uutvinding. Hij ontdekte een manier waordeur een vijandelik zeil mit pielken in braand schoten wodde kon. Op 1 meie wodden alle kapiteins bij Stellingwerff reupen en wodden de orders uutdield. De volgende dag kon men echter deur een hadde wiend niet uutveren. In de laeste daegen wodden inkelde huweliken sloten veur de vloot op 24 meie uutvoer. De schippen 'Zevenwolden', 'Groeningen', 'Prinses Albertine', 'd'Elf Steden', 'Westergo', 'Omlandia', 'Frisia', 'De Postillon van Smirna', 'Hollandia' en 'Oostergo' mit een gezaemelike bemanning van 2279 matrozen en 700 kanonnen vertrokken. Zonder dat et eerst tot een groot treffen kwam deurkruuste de vloot de Noordzee waorbij verschillende Ingelse schippen tot zinken brocht wodden. In juni 1665 sneuvelde Stellingwerf in de Slag bij Lowestoft. Onder leiding van Michiel de Ruyter wodde deur onder aandere Friese schippen in 1666 slag leverd bij Duinkerke in de Vierdaegse Zeeslag. In totaal verleuren de Ingelsen tien schippen en 2800 man, tegenover de vier schippen en de twieduzend man die de Nederlaanders verleuren. In de Twiedaegse Zeeslag sneuvelden Tjerk Hiddes en Coenders en wodde de Friese vloot zwaor beschadigd. Et bevel over et Friese flottielje kwam now feitelik bij Enno Doedes Star te liggen.

Ok in et laeste jaor van de Twiede Ingelse Oorlog, 1667, bleef de Admiraliteit aktief schippen uutrusten. In de Tocht naar Chatham leverde de Admiraliteit een bescheiden bijdrage. De vloot kwam aanvankelik te laot an, mar wist mit schippen as de Groningen (tussen de 276 en 300 bemanningsleden en 70 stukken geschut) onder leiding van Star toch een bijdrage te leveren. [6]

Harlinger tied[bewark | bronkode bewarken]

Op et hoogtepunt van de Admiraliteit had Harlingen vier hellingen. Tientallen oorlogsschippen kozen daorlanges et roeme sop. De Admiraliteit het zeehelden as Tjerk Hiddes de Vries en Auke Stellingwerf votbrocht. Beide mannen raekten tiedens een zeeslag op hun schip dodelik gewond. Tjerk Hiddes de Vries, die tiedens de Twiede Ingels-Nederlaanse Oorlog et bevel voerde over de vloot van de Friese Admiraliteit had de beschikking over niet minder as veertig schippen. De Friese vloot beriekte toen zien grootste sterkte.

Et Admiraliteitsgebouw in Harlingen

De Friese Admiraliteit wist enige winst te behaelen uut de verkoop van veroverde goederen en schippen. Zo wodde tiedens de Vierdaegse Zeeslag op 13 juni 1665 et eerder deur de Ingelsen veroverde VOC-schip de Nagelboom heroverd. In een advertensie in de Haerlemse Courant wodt een jaor laeter etzelde schip te koop anboden:

De Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Frieslant, presenteeren in 't openbaer aen de meestbiedende te verkoopen een heerlijck en voornaem Schip van Oorlogue de Nagelboom genaemt, in de jonghste Bataille tegen de Engelschen, door de Vice-Admirael Coenders verovert, met zijn staende ende loopende Wandt, Zeylen ende Treylen, Anckers ende Touwen, mitsgaders een grote quantiteyt Canon, ende alle vordere toebehoorten, breeder gespecificeert in 't Inventaris onder onsen Vendu-meester berustende, dewelcke by een yeder die 't belieft aldaer sal konnen werden gesien ende gevonden. Soo wie gadinge daer aen heeft mach komen, op den 31 Iuly naestkomende Olde Stijl, in 't Collegie van haer Ed: Mog: binnen Harlingen, ten 10 Uren voor Noen, ende koopen op Conditien ende Articulen de Omstanders ten voorschreven Daghe te vooren te lesen.[7]

In de nacht van 13 febrewari 1771 wist een grote groep te hulp schoten burgers niet veur te komen dat et gebouw van de Friese Admiraliteit te Harlingen ofbrande. Niet allienig et vergaderhuus en twie bijbeheurende magazijnen branden of, mar ok et hiele archief. Nao dit fiasco verhuusde de Admiraliteit naor et Havenplein.

Uut de Harlinger tied stamt de volgende anekdote: In 1781, tiedens de Vierde Ingelse Oorlog, liet de Friese Admiraliteit in Harlingen de twie grootste linieschippen uut zien bestaon bouwen, de Vriesland en de Stadt en Lande, elk bewaopend mit 74 stukken. Mar ze bin sloopt zonder in aksie te kommen, omdat tidens de bouw bleek dat de schippen zó groot wodden dat ze de havenbruggen niet passeren kunnen zollen en vuuls te diep staken veur de Butenhaven. Nao jao ren niet van heur plak west te hebben, wodden de schippen in 1792 verkocht an houtkopers, die ze ter plaatse sloopten.[8]

Et aende van de Admiraliteit[bewark | bronkode bewarken]

An et aende van de achttiende ieuw gong et mit de Friese Admiraliteit had achteruut. De Friezen hadden te maeken mit grote financiële problemen. In 1795, tiedens de Bataafse Republiek wodden alle admiraliteiten van Nederlaand saemenvoegd tot ien centraol comité. Een wens van de Patriotten wodde hiermit vervuld. De schipswerf waor eertieds nog oorlogsschippen bouwd en te waeter laoten wodden gong over in particuliere haanden. Et laeste schip wodde deur de Admiraliteit in 1789 te waeter lapten: de Syreene, mit twintig kanonnen. In 1795 stelde overigens niet allienig de Friese Admiraliteit nog mar weinig veur. Ok de aandere, nu saemenvoegde, admiraliteiten hadden heur beste tied had. De dominerende rol van de Nederlaanse marine was veurgoed uutspeuld.

Zeeslagen waorin de Friese Admiraliteit vocht[bewark | bronkode bewarken]

Tussen 1596 en 1792 wodde an verschillende zeeslagen dielneumen. Bij de meerste hiervan maekte de Friese vloot diel uut van een gezaemelike konfedereerde vloot van de vief verschillende Admiraliteiten die Nederlaand had (dat weren: De Zeeuwse, De Friese, De West-Friese, De Amsterdamse en de Rotterdamse). In inkelde gevallen gong et om een internationaole koalisie. Bij sommige bekende zeeslagen liet de Friese admiraliteit verstek gaon; soms omdat men te laot was, en soms omdat d'r gien geld was om een vloot uut te rusten, zoas in de meerste slagen van de Darde Ingels-Nederlaanse Oorlog doe Frieslaand en Grunningen anvallen wodden deur de bisschop van Münster, Bernhard von Galen.

De Slag bij Ter Heijde, deur Jan Abrahamsz. van Beerstraten

Daornaost vochten nog inkelde schippen van de veurmaolige Friese Admiraliteit in de Zeeslag bij Kamperduin in 1797, dit onder de vlag van de Bataafse Republiek.

Beroemde vlootvoogden van de Friese admiraliteit en heur benuming[bewark | bronkode bewarken]

  • Aukes, Douwe:
  • Broeck, Joris Pieter van:
  • Brunsveldt, Adriaan:
  • Bruynsvelt, Hendrik: schout-bij-nacht
  • Coenders, Rudolf: viceadmiraol (1665)
  • Deketh, Jacobus:
  • Groot, Tjaard de:
  • Middaghten, Christoffel: schout-bij-nacht (1705)
  • Star, Enno Doedes: viceadmiraol (1666)
  • Stellingwerf, Andriesz Pieter: equipagemeester
  • Stellingwerf, Auke: luitenant-admiraol (1665)
  • Stellingwerf, Frederik:
  • Tjebbes, Tjaerd:
  • Vries, Tjerk Hiddes de: luitenant-admiraol (1666)
  • Vries, Hidde Sjoerds de: schout-bij-nacht (1692)
  • Wiglema, Schelte Tjerks:

Slag bij Kijkduin[bewark | bronkode bewarken]

In 1673 vund d'r een grote zeeslag plak bij Kijkduin, et laeste grote gevecht van de Darde Ingels-Nederlaanse Oorlog. Hier een overzicht van dielnemende schippen en kapiteins van de Admiraliteit van Friesland.

Linieschippen:
Elf Steden 50 (Witzo Johannes Beima)
Prins Hendrik Casimir 70 (schout-bij-nacht Hendrik Bruynsvelt)
Groningen 70 (viceadmiraol Enno Doedes Star)
Oostergo 58 (Jan Janszoon Vijselaer)
Fregat:
Windhond 30 (Jan Pieterszoon Vinckelbos)
Adviesjachten:
Hoop 6 (Cornelis Reindertszoon Eenarm)
Liefde (Jochem Jansen)
Brander:
Welkomst (IJsbrand Albertszoon)

Referensies[bewark | bronkode bewarken]

  1. T.H.Milo over "De Nederlandsche marinearchieven" in april 1944, zie p.320
  2. Michiel de Ruyter en syn Fryske ûnderadmiraels (Leeuwarder Courant, 4 maart 1962)
  3. Terpstra, Piter Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland (Leeuwarden 1979) Blz. 133.
  4. De Sneuper - Admiraliteit Dokkum (Blz. 649. 17 Mei 1612. 4b-538.)
  5. De Sneuper - Admiraliteit Dokkum (p. 136)
  6. Thea Roodhuyzen: De Admiraliteit van Friesland, (Franeker, 2003) Blz. 26.
  7. VOC site over Nagelboom - 1659
  8. GeschiedenisAnekdotes

Anbevolen literatuur[bewark | bronkode bewarken]

  • Engels, M.H.H. Admiraliteit in Friesland - Dokkum 1599 (Leeuwarden, 1999)
  • Hoogeveen, H. Tsjerk Hiddes - Hwat in dekfeintsje wurde kin (Bolsward, 1967)
  • Kamminga, L. Schepen van de Friese Admiraliteit (Leeuwarden, 1973)
  • Roodhuyzen, T. De Admiraliteit van Friesland (Franeker, 2003)
  • Smits, E. De Friesche Admiraliteit boven water - deel I (Dokkum, 1996)
  • Smits, E. De Friesche Admiraliteit boven water - deel II (Dokkum, 1996)
  • Terpstra, Piter. Tweeduizend jaar geschiedenis van Friesland (Leeuwarden, 1979)

Weblinks[bewark | bronkode bewarken]